ขัดเกลาความคิด

ความลับของสมองต่อเติมความสำเร็จในชีวิต

            
       ปัจจุบันมีผู้ให้ความสนใจเรื่องของพลังแห่งการคิดบวก แล้วนำไปใช้ในชีวิตประจำวันเป็นจำนวนมาก แต่บางคนก็ยังสงสัย ว่าพลังคิดบวกเกิดขึ้นได้จริงหรือไม่

เจาะลึกรายละเอียดของสมอง 

             มีผลวิจัยทางวิทยาศาสตร์ชี้ให้เห็นถึงรายละเอียดการ ทำงานของสมองออกมาแล้วว่า ถ้าคนเราคิดบวกเซลล์สมองของ เราก็จะถูกปลูกฝังสิ่งที่เป็นบวกลงไป แต่ถ้าเราคิดลบเซลล์สมอง ก็จะปลูกฝังสิ่งที่เป็นลบลงไปเช่นกัน 

            สิ่งที่นักวิทยาคาสตร์ค้นพบในปัจจุบันได้อธิบายแล้วว่า ความคิดของคนส่งผลต่อพฤติกรรมและนิสัยอย่างไร ซึ่งเป็นเรื่องที่ เรารู้กันโดยทั่วไป แต่ยังขาดความชัดเจนในเรื่องของกระบวนการ ว่าทำไมถึงเป็นเช่นนั้น เช่น ทำไมคนที่ชอบดื่มเหล้าก็มักจะดื่มอยู่เรื่อย ๆ แล้วทำไมคนขยันมักจะชอบทำงาน และประสบความสำเร็จซ้ำ ๆ

            ในเวลาต่อมา มีการค้นคว้าทางการแพทย์จนกระทั่งเรา สามารถเข้าใจกระบวนการการทำงานของสมองได้อย่างชัดเจน คือพอคนเราคิด พูด และทำอะไรซํ้า ๆ ต่อเนื่องกันทุกวันเป็นเวลา 21 วันขึ้นไป ก็จะส่งผลให้เซลล์สมองของเรามีการปรับตัว สร้างปลอกไขมันมาหุ้มเส้นประสาทสมองในเส้นทางนั้นทำให้สัญญาณ ประสาทลื่นไหล เป็นช่องทางพิเศษที่ทำให้สัญญาณประสาทใน เส้นทางนั้นวิ่งได้เร็วกว่าปกตินับสิบเท่า เปรียบเสมือนเส้นทาง ซูเปอร์ไฮเวย์ของข้อมูลทางประสาท ส่งผลให้เรามีแนวโน้มอยาก สร้างพฤติกรรมซํ้าเดิมอีก  เพราะเป็นเส้นทางที่สัญญาณประสาท เดินทางได้คล่องตัวที่สุด ดังนั้น การค้นคว้าทางการแพทย์จึงอธิบาย ให้เราเห็นภาพได้ชัดเจนยิ่งขึ้น

มุ่งสู่ปลายทางแห่งความสำเร็จ

            "นิสัย" คือ สิ่งที่เราคิด พูด และทำซํ้า ๆ จนเกิดความเคยชิน เมื่อทำแล้วเกิดความสบายใจจึงมีแนวโน้มว่าอยาก จะทำซํ้าเดิมอีก แต่ถ้าไม่ได้ทำก็จะรู้สึกอึดอัดและเกิดอาการดิ้นรน เหมือนเวลาเราขับรถบนทางเกวียน ถนนหนทางมันขรุขระ ใจเราก็มีแนวโน้มว่าอยากจะกลับไปใช้เส้นทางซูเปอร์ไฮเวย์ เพราะสะดวกกว่านั่นเอง

            วิธีที่จะแก้ไขนิสัยเดิม ๆ ได้คือฝืนตัดใจอย่างจริงจัง เพียง 7 วัน เส้นทางเก่าที่เคยเป็นทางซูเปอร์ไฮเวย์เรียบลื่น แต่ปลายทางเป็นเหวลึกก็จะเริ่มชำรุดเพราะไม่ได้ถูกใช้งาน ส่วนทางเกวียนที่นำไปสู่เป้าหมายที่ถูกต้องคือเมืองใหญ่ พอเรากัดฟัน วิ่งทางเกวียนสัก 7 วัน ทางเกวียนที่เคยเป็นหลุมเป็นบ่อ วิ่งไป ช่วงแรก ๆ อาจจะขรุขระบ้าง ก็จะเริ่มกลายเป็นลูกรังมีหินคลุก พอกัดฟันครบ 21 วัน ทางลูกรังก็จะกลายเป็นซูเปอร์ไฮเวย์ เส้นทางใหม่ ส่วนทางเก่าก็หมดสภาพไป

            เพราะฉะนั้น ขอให้เรากัดฟันสู้ ตั้งใจเปลี่ยนเส้นทางชีวิต เปลี่ยนนิสัยไม่ดีที่เคยชินใหม่ เมื่ออดทนทำได้เราก็จะประสบผลสำเร็จในที่สุด ใช้เวลาเพียง 21 วันเท่านั้น

ปรับปรุงเพื่อเปลี่ยนแปลง

             ถ้าเรานำความลับของสมองมาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน เราจะสามารถปรับปรุงและเปลี่ยนแปลงตัวเองได้จริง และเกิดประโยชน์กับเราจริง ๆ

             พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ชัดเจนว่า "มโนปุพพังคมา ธัมมา มโนเสฏฐา มโนมยา " แปลว่า "ธรรมทั้งหลายมีใจ เป็นหัวหน้า มีใจเป็นใหญ่ สำเร็จได้ด้วยใจ ฯ" หมายความว่า คนเรามีใจเป็นใหญ่ มีใจเป็นประธาน จะดีชั่วสุขทุกข์อยู่ที่ใจทั้งนั้น

              สิ่งที่ทรงอิทธิพลต่อใจอย่างมาก คือ "ความคิด" แม้แต่ เหตุแห่งทุกข์คือตัณหา ความทะยานอยากก็ยังเกิดจากความคิด ดังพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า "ตัณหาอันเป็นเจ้าเรือนเรา เห็นตัวเจ้าแล้ว กระดูกซี่โครงของเจ้าเราหักเรียบร้อยแล้ว เพราะเจ้าเกิดมาจากความคิด ความคิดเป็นนายช่างผู้สร้างเรือน"

              ความคิดจึงสำคัญมาก ตัณหาความรักความหลงต่าง ๆ ล้วนเกิดมาจากความคิด ถ้าคิดไปในทางเสียหาย สิ่งไม่ดีทั้งหลาย ก็จะตามมาอีกมาก แต่ถ้าเราคิดไปในทางที่ดี สิ่งดี ๆ ก็จะตามมา มากมายเช่นกัน ดังนั้น วิถีชีวิตของเราจะเป็นไปในทางบวกหรือลบ ก็ขึ้นอยู่กับว่าเราคิดบวกหรือคิดลบนั่นเอง

              หลักธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีค่าสูงยิ่งกว่า รัตนชาติทั้งหลายประดุจถ้อยคำเพชรถ้อยคำพลอย แต่ว่าเราได้มา ง่ายจนบางทีอาจจะมองข้ามไป เช่น หลักธรรม "สัมมาสังกัปปะ" คิดชอบ ดำริชอบ หนึ่งใน "มรรคมีองค์แปด" ที่พระองค์ทรง กล่าวไว้ชัดเจนตรงตัวว่า หมายถึงการคิดออกจากกาม คิดไม่พยาบาท และคิดไม่เบียดเบียน

              คนส่วนใหญ่อ่านหลักธรรมนี้เพียงผ่านตา แล้วปล่อยผ่าน เลยไปไม่ได้ใส่ใจ ไม่ได้นำมาใช้ในการดำเนินชีวิต ทั้งที่จริง ๆ แล้วเราสามารถนำหลักธรรมเหล่านี้มาปรับใช้ในการคิดบวก ได้ดีมาก

คิดลบ คืออะไร

             คนทั่วไปแม้จะมีแนวโน้มคิดบวกแต่ก็ยังไม่เต็ม 100% เพราะยังไม่หมดกิเลส ยังมีทั้งคิดบวกคิดลบผสมปนเปกันอยู่ ถ้าเรามีเปอร์เซ็นต์ของความคิดบวกสูงกว่าคนทั่วไป ก็ถือว่าเรา เริ่มประสบความสำเร็จแล้ว แต่บางครั้งเราก็อาจจะเผลอคิดลบ จนส่งผลให้เส้นทางชีวิตของเราเปลี่ยนไปได้ เช้น "คิดหมกมุ่นในกาม" จากเดิมที่เราเคยเป็นคนคิดบวก ความคิดก็จะผิดเพี้ยนไป เพราะเกิดคลื่นทางลบทำลายคุณภาพของใจ

             และ "คิดพยาบาท" คือคิดอาฆาตเขา ผูกพยาบาทจองเวรกัน ข้ามภพข้ามชาติ แค่คิดเท่านั้นคุณภาพใจจะเสื่อมลงทันที ซึ่งการคิดพยาบาทคือกรอบใหญ่ทางความคิด พอกรอบใหญ่รวน ก็จะส่งผลให้เส้นทางซูเปอร์ไฮเวย์หลักรวน กระบวนการซูเปอร์ไฮเวย์ทางบวกทั้งหลายมันก็รวนตามไปด้วย ความคิดบวกก็อ่อนแรง เสียหายตาม ๆ กันไปหมด

             หรือ "คิดเบียดเบียน" คือคิดไม่ชอบหน้าผู้อื่น คิดอยาก กลั่นแกล้งเขา ในขณะที่เรายังไม่ทันลงมือแค่เราคิดว่าอยากจะ ด่าเขาสักที อยากจะตบเขาสักครั้ง อยากจะชกหน้าเขาสักหน เท่านี้คุณภาพของใจเราก็เสื่อมลงแล้ว ส่งผลให้ระบบสัญญาณ ประสาททางบวกสั่นคลอน และสัญญาณทางลบเริ่มแข็งแรงขึ้น อย่างรวดเร็ว

ขัดเกลาความคิด
พระมหาสมชาย ฐานวุฑโฒ M.D., Ph.D.