นินทากาเร
ชายคนหนึ่งมีลูกบวชอยู่ที่วัดหนึ่งห่างจากบ้านไปหลายกิโลเมตร ออกพรรษาแล้วมีกำหนดสึก พ่อจึงนำม้าแกลบไปรับลูกที่วัด ทำพิธีสึกเสร็จแล้วสองพ่อลูกจึงกราบลาเจ้าอาวาสออกจากวัดไป โดยผู้พ่อให้ลูกขี่ม้า ตัวเองเดินเคียงข้างไป พอพ้นประตูวัดไปได้ไม่เท่าไร ตาแก่คนหนึ่งเห็นเข้าก็พูดดังๆ ว่า
“ดูซินะ อุตส่าห์บวชเรียนมาตั้งพรรษาแล้วยังไม่รู้ว่าอะไรควร ไม่ควร ตัวเองนั่งสบายบนหลังม้า ปล่อยให้พ่อเดินต้อยๆ ช่าง อกตัญญูแท้ๆ” ลูกได้ยินเข้าเกิดละอายใจจึงลงจากม้า ให้พ่อขึ้นหลังม้าแทน ไปกันได้หน่อย ก็ถูกผู้หญิงคนหนึ่งต่อว่าอีก
“เออ เป็นพ่อภาษาอะไรกัน ลูกเพิ่งสึกใหม่ๆ แทนที่จะให้ลูกขี่ม้าให้สบาย ตัวเองกลับขี่เสียเอง ช่างไม่เห็นใจลูกเลย” พ่อรีบโดดผลุงจากหลังม้า ให้ลูกขึ้นมาแทน ลูกก็ไม่ยอม เลย ต่างก็เดินจูงม้าไปเฉยๆ พอเลี้ยวมุมถนน ก็เจอคมปากชาวบ้านอีกคนหนึ่ง
“ดูซิพวกเรา พ่อลูกคู่นี้ช่างโง่เหลือเกิน มีม้าแต่ไม่ยอมขี่ ไม่รู้จะเอาม้ามาทำไม โง่แท้ๆ”
สองพ่อลูกไม่รู้จะทำอย่างไร จึงขึ้นบนหลังทั้งสองคนเลยทีนี้แต่ไปยังไม่ทันพ้นหมู่บ้าน มีเสียงตะโกนจากข้างทางมาอีกแล้ว
“เออเว้ย ทั้งหัวหงอกหัวดำช่างใจร้ายเหลือเกิน ม้าตัวเล็กนิดเดียว ผ่าขึ้นไปได้ทั้งสองคน ม้ามันจะตายอยู่แล้วนะนี่”
เป็นอันว่าสองพ่อลูกทำอะไรไม่ถูกสักอย่าง
เรื่องนี้สื่อความให้เห็นว่า
การที่เราจะทำอะไรให้ถูกใจทุกคนไปนั้นย่อมเป็นไปไม่ได้ ทำอย่างเดียวกันนั้นแหละ ย่อมถูกใจคนบางคน แต่ไม่ถูกใจอีกคนหนึ่ง เมื่อถูกใจก็นิยมชมชอบ เมื่อขัดใจก็นินทาว่าร้าย เป็นเรื่องปกติธรรมดา หากลอยไปตามลมปากหรือไม่ทำเพราะกลัวเขานินทาก็จะเสียความเป็นตัวของตัวเอง ทั้งๆ ที่บางอย่างเป็นเรื่องถูกต้องและดีงาม แต่บางคนเขาไม่ชอบเขาไม่อยากให้ทำ จึงขัดขวางและขัดแย้ง เมื่อเชื่อเขาก็เสียโอกาส ทางที่ถูกก็คือ เมื่อพิจารณาโดยรอบคอบแล้วว่า ดีจริง ถูกต้องจริง และเป็นประโยชน์มากกว่าเป็นโทษ ก็ทำไปเถิด ใครจะว่าอย่างไรก็เป็นเรื่องนินทากาเร เป็นเรื่องของปากหอยปากปู แต่ถ้าทำอะไรแล้วมีคนที่มีคนที่เมตตาหวังดีมาตำหนิ ติติง หรือมาเตือนสติ ก็พึงนำเรื่องที่ทำนั้นมาไตร่ตรองพิจารณาให้ถี่ถ้วนอีกครั้งหนึ่ง จะได้ไม่ถลำลึกลงไปมากกว่านั้น ปากเช่นนี้ มิใช่ปากนินทากาเร แต่เป็นปากมงคล ไม่พึงเห็นเป็นปากหอยปากปู ฟังไว้ก็ไม่เสียหายอะไร
