“ ภูเขาแท่งทึบ ไม่สั่นสะเทือนเพราะแรงลมฉันใด บัณฑิตย่อมไม่หวั่นไหวในนินทาและสรรเสริญ ฉันนั้น
“ นั่นคือบัณฑิตมีคุณลักษณะของภูเขา คือมีความหนักแน่น มั่นคง, บัณฑิต คือผู้มีปัญญาในธรรม ผู้ได้ศึกษาธรรม ปฏิบัติธรรม ได้ผลแห่งธรรมปฏิบัติ จิตนั้นมีคุณลักษณะเปรียบได้ดั่งภูเขาหินแท่งทึบ ไม่หวั่นไหวในโลกธรรมทั้งฝ่ายชอบและฝ่ายชั่ง คือทั้งลาภ เสื่อมลาภ ยศ ความเสื่อมยศ สรรเสริญ นินทา สุข ทุกข์ แม้ต้องเผชิญโลกธรรมทั้ง ๘ นี้อย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่ว่าฝ่ายชอบหรือฝ่ายชัง ย่อมมีใจตั้งมั่น ไม่หวั่นไหว…
…ความหวั่นไหว เป็นความผิดปกติแห่งจิตทั้งสิ้น…
ความหวั่นไหวแห่งจิต หมายถึงความที่จิตกระเพื่อมผิดจากปกติ กระเพื่อมด้วยความเสียใจหรือกระเพื่อมด้วยความดีใจ เป็นความหวั่นไหวแห่งจิตทั้งสิ้น เป็นความผิดปกติแห่งจิตทั้งสิ้น แม้จะเป็นไปในทางที่ชอบใจ รื่นเริงยินดี หรือผู้ที่ประสบสิ่งไม่ชอบใจ เสียสติร้องไห้ ก็คือผู้เสียสตินั่นเอง จิตของบัณฑิต หนักแน่นดั่งภูเขาหินแท่งทึบ มีจิตสงบตั้งมั่นอยู่ในความเป็นปกติเสมอ ดั่งภูเขาหินแท่งทึบตั้งอยู่มั่นคง ไม่สั่นสะเทือน แม้แรงลมที่มาจากทิศทั้งสี่…
…ความหวั่นไหวแห่งจิต ย่อมเป็นโทษอย่างยิ่ง เมื่อเกิดแก่ผู้ใดใจย่อมเศร้าหมอง จิตที่หวั่นไหวด้วยอำนาจแห่งโลกธรรมไม่เพียงเป็นโทษแก่จิต ทำให้จิตไม่ตั้งใจอยู่ในความสุขสงบเท่านั้น แต่ยังปรากฏเป็นการกระทำทางกาย ทางวาจาอีกด้วย เพราะใจที่หวั่นไหวด้วยนินทา สรรเสริญ ย่อมทำให้ คิด พูด ทำไปตามอำนาจความหวั่นไหว เป็นความลืมตัว ก้าวร้าว แข็งกระด้าง โศกเศร้า ขาดสติ ความอ่อนแอ ขาดเหตุผล เชื่อง่ายหูเบาฯลฯ ลักษณะเช่นนี้ปรากฏในผู้ใด ผู้นั้นย่อมไม่เป็นที่รักที่สรรเสริญ ถูกนินทาเพิ่มขึ้นไปอีก…
…ฉะนั้นความดีใจ เสียใจนี่ร้ายนัก ไม่ใช่ร้ายแต่เมื่อเวลาปฏิบัติธรรม เห็นธรรมอย่างนี้นะ ถึงเวลาเราดีอยู่ อ้ายความดีใจเสียใจนี่แหละ ที่ทำให้ต้องกระโดดน้ำตาย กินยาตาย ผูกคอตาย มันเต็มขีดเต็มส่วนของมัน บังคับกันอย่างนี้ เป็นมารร้ายทีเดียว ถ้าว่าใครให้เข้าไปอยู่ในใจบ่อยๆ แล้วก็หน้าดำคร่ำเครียดซิ กายไม่สดชื่นซิ เศร้าหมองไม่ผ่องใส เพราะอะไร ดีใจเสียใจ มันบังคับใจ หน้าดำคร่ำเครียดทีเดียว นี่อ้ายดีใจเสียใจมันฆ่ากายมนุษย์อย่างนี้ คอยระวังไว้ ท่านจึงได้สอนนักว่า นำความดีใจเสียใจในโลกเสียให้พินาศ…
