บทความพิเศษ
ชุด อัญเชิญพระบรมธาตุ
ตอนที่ 1 พระมหากรุณา
มรรคผลนิพพาน มีอยู่ในตัวมนุษย์ทุกคน แต่ไม่มีใครรู้ ต่อเมื่อพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสรู้ธรรม ได้ค้นพบ “อริยมรรค” เส้นทางดำเนินจิต หนทางการปฎิบัติตนของพระอริยเจ้า ด้วยพระมหากรุณาต่อมนุษย์ เทวดา สรรพสัตว์ทั้งหลาย พระพุทธองค์จึงได้นำวิชชาความรู้แจ้งที่เป็นไปเพื่อความบริสุทธิ์ของจิตใจ เพื่อความหลุดพ้นจากกิเลส ห้วงทุกข์ มาเทศน์สั่งสอน โปรดสัตว์ตลอด 45 พรรษา นับแต่วันที่ตรัสรู้ธรรม เมื่อวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ภายใต้โพธิบัลลังก์ โคนต้นพระศรีมหาโพธิ์ ซึ่งชาวพุทธเรียกว่า วันวิสาขบูชา
อริยมรรค มีองค์ 8 เริ่มต้นจากสัมมาทิฐิ ปรับความคิดเห็นให้ตรง ถูกต้อง เชื่อในผลบุญบาป โลกนี้โลกหน้ามีจริง เหล่านี้ เป็นต้น แล้วนำไปสู่ความสำรวมระวังทุกจังหวะชีวิต ทุกการกระทำให้เป็นไปเพื่อบุญกุศลล้วนๆ เพื่อให้เกิดความพอดีของชีวิตและจิตใจ อริยมรรคทั้ง 8 องค์ ขาดองค์ใดองค์หนึ่งไม่ได้ คือ สัมมาทิฐิ สัมมากัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สัมมาสติและสัมมาสมาธิ
สัมมาสมาธิ มรรคองค์สุดท้าย คือ ความหยุดนิ่งของใจ หมายความว่า หากเราประพฤติปฎิบัติตนให้เกิดความพอดีตามหนทางของมรรคมีองค์ 8 ใจก็จะหยุดนิ่งได้ง่ายขึ้น เป็นสัมมาสมาธิ คือ ใจ หยุดนิ่งถูกส่วน ตั้งมั่นอยู่ตรงศูนย์กลางกาย กลางท้อง เมื่อใจนิ่งแน่นก็จะขยายออกมาเป็นความใสสว่างรอบตัว ใสเย็นสบาย มีทั้งความสุข บริสุทธิ์ สว่าง ทั้งชัดใส นิ่งแน่น นุ่นนวลไปพร้อมกัน
ดวงใสสว่างวหรือดวงปฐมมรรคนี้แหละ คือ ต้นทางของอายตนนิพพาน ต้นทางของพระอริยเจ้า ต้นทางดำเนินจิตเข้าสู่ทางสายกลางภายใน ผ่านกายในกาย เข้าสู่กายตรัสรู้ธรรม ซึ่งเป็นที่รวมประชุมของหมวดหมู่แห่งธรรมทั้ง 84,000 พระธรรมขันธ์
สิ่งที่ยากที่สุด ความลี้ลับของชีวิต โลก และจักวาล ถูกไขขานด้วยวิธีการที่ง่ายที่สุด คือ สัมมาสมาธิ การวางใจให้ถูกส่วน เบาสบายอยู่กลางท้อง ไม่เอาไปเพ่งไว้นอกตัว แล้วเราจะพบสันทางของผู้รู้แจ้งแทงตลอดในธรรม เจนจบในชีวิตวัฎฎะสงสาร
บทสารคดีโดย รัตนวนาลี