ส่องธรรม ล้ำภาษิต
เรื่อง : อิ่มธรรม

มีศีล มีธรรม ละเว้นบาป

ธมฺโม รหโท อกทฺทโม
ปาปํ เสทมลนฺติ วุจฺจติ
สีลญฺจ นวํ วิเลปนํ
ตสฺส คนฺโธ น กทาจิ ฉิชฺชติฯ

ธรรม ท่านกล่าวว่า เป็นห้วงน้ำที่ไร้ตม
บาป ท่านกล่าวว่า เป็นเหงื่อไคลและมลทิน
ศีล ท่านกล่าวว่า เป็นเครื่องสำอางใหม่ ๆ
กลิ่นของศีลย่อมไม่จางหายไม่ว่าเวลาใด
                              (ขุ. ชา. ๒๗/๒๐๒)

คุณธรรมของบัณฑิตอย่างหนึ่งคือ มีศีล มีธรรม และละเว้นบาป
ธรรมฝ่ายกุศลเป็นความสะอาด ไม่มีตะกอนใด ๆ
บาปเป็นสิ่งที่ทำให้จิตใจมัวหมอง มีคุณภาพต่ำลง
เหมือนเหงื่อไคลความสกปรกต่าง ๆ ไม่ควรมี ไม่ควรสะสมไว้
ศีลเป็นความปกติกาย วาจา เป็นการเว้นจากความชั่ว
เป็นมารยาทที่สะอาดปราศจากโทษ ทำคนให้มีความงาม
เหมือนบุคคลได้ใช้เครื่องสำอางใหม่ ๆ บำรุงอย่างดี
แต่งเติมความสวยงามให้เพิ่มขึ้นได้
กลิ่นหอมอื่น ๆ ย่อมลอยตามลม และจางหายไปในไม่ช้า
แต่กลิ่นศีลย่อมหอมทวนลม ไม่มีจางหาย ไม่ว่าเวลาใด ๆ
ดังนั้น ผู้เป็นบัณฑิตจึงควรประกอบกุศลธรรม มีศีล ละเว้นจากบาปทั้งปวง
ความเจริญรุ่งเรืองก็จะบังเกิดขึ้นแก่ผู้นั้นทั้งภพนี้และภพหน้า