อ่านอดีต ขีดอนาคต
เรื่อง : พระมหาพงศ์ศักดิ์ ฐานิโย, ดร.

ย้อนอดีต...ท่องประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา

ตอนที่ ๑๔ : ตัวเลข ๕๕...กัลยาณมิตรเป็นทั้งหมดของพรหมจรรย์

    หลังจากพุทธภารกิจแรก คือ การบรรลุธรรมของพระปัญจวัคคีย์สำเร็จลุล่วงลงไป พระพุทธองค์ยังคงประทับอยู่ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ครั้งนั้น “ยสกุลบุตร” ผู้เป็นบุตรของเศรษฐี ได้เห็นอากัปกิริยาอันไม่งามของบริวารในเวลากลางดึก “ประดุจป่าช้าในกลางเรือน” เป็นเหตุให้ท่านเกิดความเบื่อหน่าย และเดินทางออกจากเรือนเพื่อแสวงหาหนทางสงบ ไม่วุ่นวาย จนมาพบกับพระผู้มีพระภาคเจ้า ภายหลังจากการฟัง “อนุปุพพิกถา” และ “อริยสัจ ๔” จากพระพุทธองค์ยสกุลบุตรได้บรรลุธรรมเป็นพระโสดาบัน

      ต่อมา เมื่อบิดาของยสกุลบุตรได้ทราบถึงความที่ท่านหายออกจากเรือนไป จึงได้ส่งบริวารออกตามหาและตามหาด้วยตนเอง จนได้มาพบพระผู้มีพระภาคเจ้า ครั้นเมื่อได้ฟัง “อนุปุพพิกถา” และ “อริยสัจ ๔” ท่านได้บรรลุเป็นพระโสดาบันขณะเดียวกันกับที่ยสกุลบุตรบรรลุเป็นพระอรหันต์ ณ ที่เดียวกัน แต่ไม่ปรากฏต่อสายตาของบิดาในครั้งแรกเพราะพุทธานุภาพ บิดาของท่านยสกุลบุตรได้ขอถึงพระรัตนตรัยว่าเป็นสรณะ ท่านจึงเป็น “ปฐมอุบาสก” ในพระพุทธศาสนา

      เมื่อบิดาได้เดินทางกลับไปพร้อมกับอมตธรรม ยสกุลบุตรขอบรรพชาอุปสมบทเป็นพระภิกษุต่อมาไม่เพียงแต่โยมบิดาท่านเท่านั้น แม้แต่โยมมารดาและอดีตภรรยาก็ได้บรรลุธรรมจากการฟังธรรมของพระพุทธองค์ และได้เป็น “ปฐมอุบาสิกา” คู่แรกในพระพุทธศาสนา นอกจากบุคคลในครอบครัว ยังมีสหายสนิท ๔ ท่าน และสหายในชนบทอีก ๕๐ ท่าน ผู้อยู่ในตระกูลเศรษฐีเหมือนกันตามมาฟังธรรมกับพระพุทธองค์ ด้วยเหตุที่ว่า...

       “ธรรมวินัยและบรรพชาที่ยสกุลบุตรโกนผมและหนวด นุ่งห่มผ้ากาสายะ ออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิตนั้น คงจะไม่ต่ำทรามเป็นแน่”

        ในที่สุด สหายทั้ง ๕๔ ท่านของพระยสะได้บรรลุธรรมและขอบรรพชาอุปสมบทเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนาเฉกเช่นเดียวกับพระยสะ ครั้งนั้นจึงปรากฏพระอรหันต์ขึ้นทั้งหมดในโลก ๖๑ รูป (รวมพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและปัญจวัคคีย์) เมื่อนั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าจึงทรงส่งพระอรหันต์ชุดแรกออกไปประกาศพระสัทธรรมเพื่อประโยชน์แก่มหาชนผู้มีธุลีในดวงตาน้อย

        จากเหตุการณ์ดังกล่าวทำให้เราประจักษ์ถึงข้อคิดที่ว่า “กัลยาณมิตรเป็นทั้งหมดของพรหมจรรย์” ดังจะเห็นได้จากตัวอย่างของ “ยสกุลบุตร” หรือ “พระยสะ” เพราะท่านเพียงผู้เดียวทำให้มี “อุบาสกและอุบาสิกาชุดแรก” และมีพระอรหันต์บังเกิดขึ้นเพราะท่านอีกถึง ๕๔ รูป ทั้งนี้เป็นเพราะท่านได้สร้างชื่อเสียงที่ดีหรือมี “เครดิต” ในหมู่สหาย ดังนั้นการทำหน้าที่ของพวกเราก็เช่นเดียวกันเราควรสร้างเครดิตแก่ตัวเราด้วยการ “ฝึกฝนอบรมตนเอง ทำตนเองให้เป็นแบบอย่างที่ดี และทำหน้าที่กัลยาณมิตรด้วยใจที่บริสุทธิ์อย่างแท้จริง”