สรุป และ ภาษิตหมวดอธิษฐานบารมีที่มีมาในชาดก
อธิษฐาน แปลว่า ความตั้งใจมั่นสามารถทำได้ทางความคิด คำพูด และการกระทำ เช่น เปล่งวาจาอธิษฐานจิตวันละครั้ง ว่าขอให้เป็นผู้บริสุทธิ์กาย วาจา ใจ ขณะที่ตลอดทั้งวันได้ทำใจขุ่นมัว ทุศีลทำกาย วาจา ใจ ไม่บริสุทธิ์ อธิษฐานด้วยการกระทำเช่นนี้มาทั้งวัน คำอธิษฐานที่พูดทางวาจาจึงไม่ส่งผลสักที เพราะตนอธิษฐานสิ่งที่ตรงข้ามกันมากกว่า ดังนั้น การอธิษฐานจิตต้องตั้งใจทำทั้งคำพูดและการกระทำให้ตรงกัน ในปริมาณที่มากพอจนเป็นผังสำเร็จ
ภาษิตในชาดก
- ผู้ปรารถนาทิศที่ยังไม่เคยไป พึงรักษาจิตของตนไว้ เหมือนคนประคองไปซึ่งโถน้ำมันอันเต็มเปียมเสมอขอบ มิได้มีส่วนพร่องเลย
- ท่านผู้มีปัญญาพึงรักษาจิตที่เห็นได้ยากแท้ ละเอียดลออ พลันตกไปในอารมณ์ที่น่าปรารถนาจิตที่คุ้มครองไว้ได้แล้ว นำความสุขมาให้
- ชนเหล่าใดสำรวมจิตนี้ ซึ่งไปได้ไกล เที่ยวไปโดดเดี่ยว ไม่มีรูปร่าง อาศัยถ้ำคือร่างกายไว้ได้ชนเหล่านั้น จักพ้นจากบ่วงแห่งมารได้ ผู้ที่มีจิตไม่มั่นคงไม่ทราบพระสัทธรรม มีความเลื่อมใสรวนเรย่อมมีปัญญาบริบูรณ์ไม่ได้
- ผู้มีปัญญาย่อมกระทำจิตอันดิ้นรนกวัดแกว่ง รักษาได้ยาก ห้ามได้ยาก ให้ตรงเหมือนช่างดัดลูกศร ฉันนั้น
- บัณฑิตพึงรีบทำกิจให้เสร็จล่วงหน้า อย่าให้กิจมาบีบรัดตัวได้ เมื่อในเวลาต้องการ กิจก็มิอาจเบียดเบียนผู้ทำกิจเสร็จเรียบร้อย
-----------------------------------------------
SB 405 ชาดก วิถีนักสร้างบารมี
กลุ่มวิชาพุทธวิธีในการพัฒนานิสัย
