ธรรมที่ทรงเห็นและพระธรรมที่ตรัสสอน
ก่อนอื่นท่านผู้อ่านจะต้องระลึกไว้เสมอว่า คำว่า "ธรรม" ซึ่งบางครั้งก็อ่านออกเสียงว่า "ทำ" บ้าง หรือ "ทำ-มะ" บ้าง ก็มีความหมายลึกซึ้งถึง 2 ระดับเช่นกัน คือ
ธรรมระดับที่ 1 หมายถึงสิ่งที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเห็นด้วยตาธรรมกาย คือหลังจากที่พระองค์ทรงทำพระทัยหยุดนิ่งถูกส่วนตรงศูนย์กลางกายฐานที่ 7 ได้แล้ว พระองค์ก็ทรงเข้าถึงเห็นเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับธรรมกาย ครั้นแล้วก็ทรงอาศัยตาธรรมกายไปเห็นสิ่งหนึ่งซึ่งอยู่ภายในพระองค์นั่นแหละสิ่งนั้นเป็นสิ่งที่เกิดมีอยู่แล้วตามธรรมชาติเป็นสิ่งที่สามารถควบคุมสรรพสิ่งทั้งหลายให้เป็นไปตามปัจจัยที่จะต้องเป็น ใคร ๆ จะไปบังคับให้เป็นไปอย่างอื่นก็ไม่ได้ ซึ่งพระองค์ทรงเรียกว่า "ธรรม" คือความจริงที่เป็นไปตามธรรมชาติ
ส่วนไหนแห่งธรรมที่เป็นเหตุก่อให้เกิดทุกข์ ก่อให้เกิดสุข ก่อให้เกิดความไม่ทุกข์ไม่สุขพระองค์ก็ทรงเห็นธรรมนั้น ๆ ได้ตรงตามเป็นจริงทุกประการ พร้อมทั้งทรงรู้เหตุรู้ผลไปได้ในตัวทั้งหมด
หลังจากที่พระองค์ทรงเห็นและรู้ธรรม รวมทั้งเหตุและผลของธรรมนั้น ๆ แล้ว พระองค์ก็ได้ทรงนำมาสั่งสอนชาวโลกให้รู้ตาม เพื่อชาวโลกทั้งหลายจะได้เว้นชั่ว ประพฤติชอบ ประกอบกาย วาจา ใจ ให้ใสะอาด บริสุทธิ์ จะได้ประสบแต่ความสุข ความเจริญตามพระองค์มาสิ่งที่พระองค์ทรงนำมาตรัสเล่า อบรมสั่งสอนซ้ำแล้วซ้ำอีก ตลอด 45 พรรษา หลังจากตรัสรู้จนกระทั่งเสด็จดับขันธปรินิพพาน ประกอบด้วยเนื้อหาสาระเป็นประเด็น ๆ น้อยใหญ่ถึง 84,000 ข้อด้วยกัน
ธรรมระดับที่ 2 หมายถึง คำสอนของพระพุทธองค์
ชาวพุทธนิยมเรียกคำสั่งสอนที่พระองค์ตรัสไว้ดีแล้วนี้ว่า "พระธรรม" คือ ธรรมที่พระองค์นำมาตรัสอธิบาย หลังจากที่ทรงเห็นด้วยตาธรรมกาย และรู้ด้วยญาณธรรมกายแล้ว
ปัจจุบันพระธรรมได้ถูกนักวิชาการจัดแบ่งออกเป็นหมวดหมู่ถึง 3 หมวดใหญ่ เรียกว่า "พระไตรปิฎก" หรือตำราศักดิ์สิทธิ์สามชุด คือ
ชุดที่ 1 เรียก พระวินัย บรรจุข้อความพุทธพจน์เกี่ยวกับกฎระเบียบวินัย ข้อบังคับของพระภิกษุจำนวน 21,000 ข้อ
ชุดที่ 2 เรียก พระสูตร บรรจุข้อความพุทธพจน์เกี่ยวกับพระธรรมเทศนา คำบรรยายธรรมต่าง ๆ จำนวน 21,000 ข้อ
ชุดที่ 3 เรียก พระอภิธรรม บรรจุข้อความพุทธพจน์เกี่ยวกับหลักธรรมและคำอธิบายที่เป็นหลักวิชาล้วนๆ ไม่เกี่ยวด้วยบุคคลหรือเหตุการณ์ จำนวน 42,000 ข้อ
พระไตรปิฎกทั้ง 3 ชุดนี้ ปัจจุบันได้มีการบันทึกไว้ในรูปแบบต่าง ๆ มากมาย เช่น บันทึกไว้ในใบลาน กระดาษ แผ่นศิลาจารึก รวมกระทั่งแผ่นที่วิทยาศาสตร์ เรียกว่า "แผ่น" ต้องใช้อ่านด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ ยิ่งกว่านั้นยังแปลออกเป็นหลายภาษาแล้ว
ธรรมทั้ง 2 ระดับ คือ ธรรมทั้งในระดับที่พระองค์ทรงเห็นด้วยตาของธรรมกายและระดับที่ตรัสเป็นคำพูด ที่เรียกว่าพระธรรม ล้วนมีคุณความดีและคุณประโยชน์อย่างยิ่งแก่ชาวโลกอย่างอเนกอนันต์ แต่โดยย่อก็มี 6 ประการ ตามที่พระเดชพระคุณหลวงปู่กล่าวไว้แล้วนั้น
ในการอธิบายเรื่องธรรมคุณครั้งนี้ พระเดชพระคุณหลวงปู่วัดปากน้ำ มิได้บอกลงไปให้ชัดเจนว่า ธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเห็นนั้นมีรูปร่างหน้าตาเป็นอย่างไร ซึ่งในเรื่องนี้เราอาจคาดคะเนได้หลายนัย เช่นผู้ฟังในครั้งนั้นส่วนมากอาจได้เคยฟังเทศน์เรื่องเห็นธรรมมาก่อนแล้ว พระเดชพระคุณหลวงปู่จึงได้เทศน์แต่โดยย่อ หรือเวลามีจำกัดไม่อาจจะขยายความได้ หรือต้องการให้ผู้ฟังตั้งใจปฏิบัติธรรมอย่างจริงจัง เพื่อเข้าถึงธรรมกาย จากนั้นก็จะไปเห็นไปรู้ได้ด้วยตนเอง ฯลฯ
อย่างไรก็ตาม จะได้นำพระธรรมเทศนาว่าด้วยลักษณะของธรรมที่สามารถเห็นได้ด้วยตาธรรมกาย ซึ่งพระเดชพระคุณหลวงปู่เทศน์ไว้ มาขยายความในคราวต่อ ๆ ไป ในโอกาสอันควร
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ PD 003 พระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ
หนังสือเรียน DOU หลักสูตร Pre-Degree
