ทุกชีวิตล้วนตกอยู่ในกองทุกข์
สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงลักษณะแห่งทุกขอริยสัจเป็นเอกเทศโดยพิสดารได้ประทานความหมายของคำว่า ทุกข โดยทรงแยกออกเป็นสองพยางค์คือ ทุ แปลว่า พึงเกลียดเป็นที่ตั้งแห่งอันตรายเป็นอย่างมากส่วนอักษณ ข นั้น แปลว่าสูญเปล่าจากความดีงาม จากความสุขสิ่งที่คนพาลปัญญาทรามเห็นว่า ดีงาม เที่ยงแท้ เป็นสุข แต่พระอริยเจ้าทั้งหลายย่อมเห็นว่าสิ่งนั้นเป็นสิ่งที่พึงรังเกียจ เป็นที่ตั้งแห่งอุปัทวันตราย เป็นทุกข์
ทุกข์นี้ถ้าไม่เบียดเบียนสัตว์สรรพสัตว์ทั้งปวงก็จะไม่ลำบาก ไม่เดือดร้อน แต่ในสภาพที่เป็นจริงนั้นสัตวโลกทั้งหลายไม่ว่าหญิงหรือชาย ล้วนหลีกหนีกองทุกข์นี้ไปไม่พ้น จึงต้องเวียนวนท่องเที่ยวอยู่ในวัฏสงสาร กลับไปกลับมาอยู่เป็นเวลาช้านาน นับภพ นับชาติไม่ถ้วน ทั้งนี้ก็เพราะว่าทุกข์นั้นติดตามเบียดเบียนอยู่ทุกชาติ ๆ ไป
กองทุกข์ที่ย่ำยีเบียดเบียนสัตว์โลกอยู่เนือง ๆ นั้นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้ทรงจำแนกไว้ดังนี้
1. ชาติทุกข์
2. ชราทุกข์
3. พยาธิทุกข์
4. มรณทุกข์
5. โสกทุกข์
6. ปริเทวทุกข์
7. ทุกขทุกข์
8. โทมนัสสทุกข์
9. อุปายาสทุกข์
10. อัปปิเยหิสัมปโยคทุกข์
11. ปิเยหิวิปปโยคทุกข์
12. ยัมปิจฉังนลภติทุกข์
13. ปัญจุปาทานักขันธทุกข์
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ PD 006 แม่บทแห่งธรรม
หนังสือเรียน DOU หลักสูตร Pre-Degree
