ปัญจุปาทานักขันธทุกข์ ทุกข์ทั้งปวงรวมกัน
สมเด็จผู้มีพระภาคเจ้าทรงมีพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับปัญจุปาทานักขันธทุกข์ มีใจความตามพระบาลีว่า ปัญจขันธ์ หรือขันธ์ 5 นั้น ประกอบด้วยรูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ ปัญจขันธ์ทั้ง 5 นี้ล้วนเป็นอารมณ์แก่อุปาทานทั้งสิ้น เพราะเหตุว่า ขันธ์ 5 นั้นยังเป็นโลกิยะอยู่ จึงได้ชื่อว่า อุปาทานขันธ์
อุปาทานแปลว่า ถือมั่น หรือเป็นเชื้อแห่งตัณหาส่วนขันธ์ทั้ง 5 แห่งพระอริยเจ้านั้นจะเป็นโลกิยะก็เฉพาะแต่รูปขันธ์เพียงอย่างเดียวเท่านั้นส่วนเวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์สังขารขันธ์และวิญญาณขันธ์ทั้ง 4 นี้เป็นโลกุตระ จึงมิได้ชื่อว่า อุปาทานขันธ์ ปัญจขันธ์ทั้ง 5 ซึ่งเป็นโลกิยะนั้นตถาคตตรัสเรียกชื่อว่า ปัญจุปาทานักขันธา เพราะเป็นที่เกิดแห่งกองทุกข์ทั้งปวง มีชาติทุกข์เป็นต้น และมียัมปิจฉังนลภติทุกข์เป็นประการสุดท้าย นักปราชญ์ผู้มีปัญญาปรารถนาจะใคร่ตรัสรู้ทุกขอริยสัจ ก็พึงพิจารณาตามนัยอันจะพรรณนาต่อไปนี้เถิด
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ PD 006 แม่บทแห่งธรรม
หนังสือเรียน DOU หลักสูตร Pre-Degree
