เรื่อง จิ้งจอกอหังการ
ในอดีตกาล ครั้งพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติอยู่ในพระนครพาราณสี มีไกรษรสีหราชตัวหนึ่งอาศัยอยู่ในถ้ำทอง ในประเทศหิมพานต์ วันหนึ่งออกจากถ้ำทองสะบัดกาย มองดูทิศทั้งสี่ บรรลือสีหนาท แล้วเหยาะย่างออกหาอาหาร ฆ่ากระบือใหญ่กินเนื้อเต็มท้องแล้ว ลงสู่สระดื่มน้ำมีสีเหมือนแก้วมณี แล้วมุ่งเดินไปสู่ถ้ำ
ครั้งนั้น สุนัขจิ้งจอกตัวหนึ่งเที่ยวขวนขวายหาเหยื่อ เผชิญหน้ากับราชสีห์เข้าทันที ไม่อาจจะ
หลีกหนีได้ทัน ก็เลยนอนหมอบลงแทบเท้า เบื้องหน้าราชสีห์
ราชสีห์ทักว่า อะไรหรือ เจ้าจิ้งจอก ?
ข้าแต่นายข้าพเจ้ามาหมายจะรับใช้ท่าน
ราชสีห์กล่าวว่า ดีแล้วมาเถิดจงรับใช้เราเถิด เราจักให้เจ้าได้กินเนื้อดี ๆ แล้วพาสุนัขจิ้งจอก
ไปสู่ถ้ำทอง ตั้งแต่นั้นมา สุนัขจิ้งจอกก็กินเดนราชสีห์ ล่วงมาได้สอง สามวัน ก็มีร่างกายอ้วนพี
ครั้นอยู่มาวันหนึ่ง ราชสีห์นอนอยู่ในถ้ำ บอกมันว่า ไปซี เจ้าจิ้งจอก เจ้าขึ้นไปยืนบน
ยอดเขา อยากจะกินเนื้อของสัตว์ใด จะเป็นช้าง ม้า กระบือหรือสัตว์ไรๆ ที่ท่องเที่ยวอยู่ที่เชิงเขา จงมองหาสัตว์นั้น แล้วมาบอกเราว่า ข้าพเจ้าอยากกินเนื้อสัตว์อย่างโน้น แล้วจงบอกว่า นาย ท่านจงแผดเสียงเถิด เราจักฆ่าสัตว์นั้น กินเนื้ออร่อย ๆ แล้วแบ่งให้เจ้าบ้าง
สุนัขจิ้งจอกจึงขึ้นไปสู่ยอดเขา มองดูฝูงมฤคนานาชนิด ครั้นนึกอยากกินเนื้อของสัตว์ชนิดใด ก็เข้าไปสู่ถ้ำทอง บอกสัตว์นั้นแก่ราชสีห์ แล้วหมอบลงแทบเท้า กล่าวว่า นายขอรับ เชิญท่านแผดเสียงเถิด
ราชสีห์วิ่งไปโดยเร็ว ถ้าแม้เป็นช้างตกมันก็ฆ่าให้ตายตรงนั้น ตนเองกินเนื้อดี ๆ บ้าง ให้สุนัขจิ้งจอกบ้าง
สุนัขจิ้งจอกกินเนื้อจนอิ่มท้องแล้ว เข้าถ้ำนอนหลับ.
ครั้นเวลาล่วงนานผ่านไป สุนัขจิ้งจอก ก็ชักกำเริบเกิดมานะว่า แม้ตัวเราก็เป็นสัตว์ ๔ เท้าเหมือนกัน เหตุไรจะต้องให้ผู้อื่นเขาช่วยเลี้ยงอยู่ทุก ๆ วันเล่า นับแต่นี้ไป เราจักฆ่าช้างทั้งหลาย กินเนื้อ แม้แต่ราชสีห์ผู้เป็นมฤคราช อาศัยข้อที่เรากล่าวว่า นายขอรับ เชิญท่านแผดเสียงเถิด ดังนี้เท่านั้น ก็ฆ่าช้างทั้งหลายได้ เราต้องให้ราชสีห์พูดกะเราบ้างว่า จิ้งจอกเอ๋ย เชิญแผดเสียงเถิด เราก็จักฆ่าช้างตัวหนึ่งกินเนื้อได้ มันเข้าไปหาราชสีห์แล้วกล่าวดังนี้ว่า นายขอรับ ข้าพเจ้ากินเนื้อช้างพลายที่ท่านฆ่าตายมานานแล้ว ข้าพเจ้าก็อยากจะฆ่าช้างตัวหนึ่งกินเนื้อมันบ้าง เหตุนั้น ข้าพเจ้าต้องขอนอนในถ้ำทอง บนที่ที่ท่านนอนท่านช่วยดูช้างพลายที่ท่องเที่ยว ณ เชิงเขาแล้วเข้ามาข้าพเจ้า บอกว่า จิ้งจอกเอ๋ย เชิญแผดเสียงเถิด ขอเพียงเท่านี้แหละ ท่านอย่าได้หวงแหนเลย
ครั้งนั้นราชสีห์บอกมันว่า จิ้งจอกเอ๋ย เจ้าไม่สามารถจะฆ่าช้างได้ดอก ขึ้นชื่อว่า หมาจิ้งจอกที่บังเกิดในสกุลสีหะ สามารถฆ่าช้างกินเนื้อได้ไม่มีเลยในโลก เจ้าอย่าพอใจทำอย่างนี้เลย อยู่คอยกินเนื้อช้างที่เราฆ่าแล้วถ่ายเดียวเถิด ถึงแม้ราชสีห์จะกล่าวชี้แจงอย่างนี้ มันก็ไม่ล้มความตั้งใจ คงเซ้าซี้อยู่นั่นเอง ราชสีห์เมื่อไม่อาจห้ามมันได้ ก็รับคำ กล่าวว่า ถ้าเช่นนั้น เจ้าจงไปที่อยู่ของเรา นอนคอยเถิดให้จิ้งจอกนอนในถ้ำทอง ตนเองคอยดูช้างซับมันอยู่ที่เชิงเขาแล้วไปที่ประตูถ้ำบอกว่า จิ้งจอกเอ๋ย เชิญแผดเสียงเถิด
สุนัขจิ้งจอก ออกจากถ้ำทอง สะบัดกาย มองสี่ทิศ หอน ๓ คาบ คิดว่า เราต้องกระโดดลงตรงกระพองช้างซับมัน คิดแล้วก็กระโดดลงที่ตนคิดไว้ แต่พลาดไปตกที่ใกล้เท้าช้าง
ช้างยกเท้าขวาขึ้นเหยียบหัวมัน กะโหลกศีรษะแตกแหลกเป็นจุณ ทีนั้นช้างก็เอาเท้าคลึงร่างของมันทำเป็น
กองไว้ขี้รดข้างบนแล้ว ร้องก้องโกญจนาทเข้าป่าไป
ราชสีห์เห็นความเป็นไปนี้ กล่าวว่า จิ้งจอกเอ๋ย คราวนี้ เชิญเจ้าแผดเสียงไปเถิด มันสมองของเจ้าไหลออกแล้ว กระหม่อมของเจ้าก็ถูกทำลายแล้ว ซี่โครงของเจ้าหักพังไปหมดแล้ว วันนี้เจ้าช่างรุ่งเรืองแท้
จบเรื่อง จิ้งจอกอหังการ
ประเด็นน่าสนใจ
สุนัขจิ้งจอก พยายามจะฆ่าช้าง แต่กลับถูกช้างเหยียบตาย เพราะตนทำในสิ่งไม่มีความสามารถไม่มีความชำนาญด้าน นั่นเป็นเพราะความถือดี ไม่ฟังคำของราชสีห์ แต่หากมองอีกมุมหนึ่ง สุนัขจิ้งจอกก็รักศักดิ์ศรีของตนเอง ใครจะอยู่ใต้เงาของผู้อื่นได้ตลอด จะงอมืองอเท้ารับส่วนแบ่งอยู่ร่ำไปเช่นนั้นหรือ ตนเองก็สามารถทำได้เช่นกัน หรืออาจด้วยความเกรงใจ ที่ต้องให้ราชสีห์คอยหาเลี้ยงตนตลอด ตนก็อยากจะทำบ้าง ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใด เมื่อทำในสิ่งที่ตนไม่ถนัดไม่ชำนาญผลจึงออกมาเป็นเช่นนี้
เมื่อมีการงานเกิดขึ้นหากตนไม่ถนัดไม่เข้าใจหรือไม่มีความชำนาญ บางครั้งการเรียนรู้ที่จะอยู่เฉยบ้างก็เป็นเรื่องดี การฝืนทำลงไปอาจก่อความเสียหายแก่ตนเอง หรือต่อส่วนรวม เช่นเมื่อมีงานเกิดขึ้น เราเสนอตัวเข้าไปช่วย อาจได้รับคำปฏิเสธว่า ไม่เป็นไร นั่นหมายถึง เขาเกรงใจเรา หรือไม่มีงานที่เหมาะกับเรา หรือให้เราช่วยงานอาจเสียหายก็เป็นได้ ฉะนั้น ควรเรียนรู้ที่จะอยู่นิ่งบ้าง ทั้งที่อยากจะช่วย การเสนอตัวเข้าไปช่วย เท่านี้ก็เพียงพอที่จะบ่งบอกถึงความที่ไม่นิ่งดูดายได้เช่นกัน
Cr.ขุนพลไร้เงา
