ติลักขณาทิคาถา
บทนี้ว่าด้วยสามัญลักษณะ ๓ ประการ นิยมสวดในงานศพ
(นำ) (หันทะ มะยัง ติลักขะณาทิคาถาโย ภะณามะ เส.)
(เชิญเถิด เราทั้งหลาย มาสวดติลักขณาทิคาถากันเถิด.)
(รับ) สัพเพ สังขารา อะนิจจาติ ยะทา ปัญญายะ ปัสสะติ,
เมื่อใด บุคคลเห็นด้วยปัญญาว่า สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง ;
อะถะ นิพพินทะติ ทุกเข เอสะ มัคโค วิสุทธิยา.
เมื่อนั้น ย่อมเหนื่อยหน่ายในสิ่งที่เป็นทุกข์ที่ตนหลง, นั่นแหละเป็นทางแห่งพระนิพพาน อันเป็นธรรมหมดจด ;
สัพเพ สังขารา ทุกขาติ ยะทา ปัญญายะ ปัสสะติ,
เมื่อใด บุคคลเห็นด้วยปัญญาว่า สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์ ;
อะถะ นิพพินทะติ ทุกเข เอสะ มัคโค วิสุทธิยา.
เมื่อนั้น ย่อมเหนื่อยหน่ายในสิ่งที่เป็นทุกข์ที่ตนหลง, นั่นแหละเป็นทางแห่งพระนิพพาน อันเป็นธรรมหมดจด ;
สัพเพ ธัมมา อะนัฅฅาติ ยะทา ปัญญายะ ปัสสะติ,
เมื่อใด บุคคลเห็นด้วยปัญญาว่า ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา ;
อะถะ นิพพินทะติ ทุกเข เอสะ มัคโค วิสุทธิยา.
เมื่อนั้น ย่อมเหนื่อยหน่ายในสิ่งที่เป็นทุกข์ที่ตนหลง, นั่นแหละเป็นทางแห่งพระนิพพาน อันเป็นธรรมหมดจด.
อัปปะกา เต มะนุสเสสุ เย ชะนา ปาระคามิโน,
ในหมู่มนุษย์ทั้งหลาย, ผู้ที่ถึงฝั่งแห่งพระนิพพานมีน้อยนัก ;
อะถายัง อิตะรา ปะชา ตีระเมวานุธาวะติ.
หมู่มนุษย์นอกนั้น ย่อมวิ่งเลาะอยู่ตามฝั่งในนี่เอง.
เย จะ โข สัมมะทักขาเต ธัมเม ธัมมานุวัตติโน,
ก็ชนเหล่าใดประพฤติสมควรแก่ธรรม โนธรรมที่ตรัสไว้ชอบแล้ว ;
เต ชะนา ปาระเมสสันติ มัจจุเธยยัง สุทุตตะรัง,
ชนเหล่านั้นจักถึงฝั่งแห่งพระนิพพาน ข้ามพ้นบ่วงแห่งมัจจุที่ข้ามได้ยากนัก ;
กัณทัง ธัมมัง วิปปะหายะ สุกกัง ภาเวถะ ปัณฑิโต,
จงเป็นบัณฑิตละธรรมดำเสีย แล้วเจริญธรรมขาว ;
โอกา อะโนกะมาคัมมะ วิเวเก ยัตถะ ทูระมัง, ตัต๎ราภิระติมิจเฉยยะ หิต๎วา กาเม อะกิญจะโน.
จงมาถึงที่ไม่มีน้ำ จากที่มีน้ำ, จงละกามเสีย, เป็นผู้ไม่มีความกังวล จงยินดีเฉพาะต่อพระนิพพานอันเป็นที่สงัด ซึ่งสัตว์ยินดีได้โดยยาก.
ปะริโยทะเปยยะ อัตตานัง จิตตัก๎เลเสหิ ปัณฑิโต,
บัณฑิตควรยังตนให้ผ่องแผ้ว จากเครื่องเศร้าหมองแห่งจิตทั้งหลาย ;
เยสัง สัมโพธิยังเคสุ สัมมา จิตตัง สุภาวิตัง,
จิตอันบัณฑิตทั้งหลายเหล่าใดอบรมดีแล้วโดยถูกต้องในองค์เป็นเหตุตรัสรู้ทั้งหลาย ;
อาทานะปะฏินิสสัคเค อะนุปาทายะ เย ระตา,
บัณฑิตทั้งหลายเหล่าใดไม่ถือมั่น ยินดีแล้วในอันสละความยึดถือ ;
ขีณาสะวา ชุติมันโต เต โลเก ปะรินิพพุตาติ.
บัณฑิตทั้งหลายเหล่านั้น ย่อมเป็นผู้ไม่มีอาสวะ มีความโพลงดับสนิทในโลก ดังนี้แล.