ปัตตวรรค สิกขาบทที่ ๔ แสวงหาผ้าอาบน้ำฝนได้เมื่อฤดูร้อน

วันที่ 25 เมย. พ.ศ.2565

ปัตตวรรค สิกขาบทที่ ๔ แสวงหาผ้าอาบน้ำฝนได้เมื่อฤดูร้อน

ปัตตวรรค สิกขาบทที่ ๔

คำแปลพระบาลีที่เป็นพุทธบัญญัติ
         “ภิกษุรู้ว่า ฤดูร้อนยังเหลืออีก ๑ เดือน พึงแสวงหาผ้าอาบน้ำฝน รู้ว่า ฤดูร้อนยังเหลืออีกกึ่งเดือน พึงทำนุ่งห่มได้ ถ้าเธอรู้ว่า ฤดูร้อนเหลือเกินกว่า ๑ เดือน แสวงหาผ้าอาบน้ำฝน รู้ว่า ฤดูร้อนเหลือเกินกว่า ๑ เดือน ทำนุ่ง เป็นนิสสัคคิยปาจิตตีย์”


เนื้อความย่อในหนังสือนวโกวาท
          “เมื่อฤดูร้อนยังเหลืออยู่อีกเดือนหนึ่ง คือตั้งแต่แรมหนึ่งค่ำเดือน ๗ จึงแสวงหาผ้าอาบน้ำฝนได้เมื่อฤดูร้อน เหลืออยู่อีกกึ่งเดือน คือตั้งแต่ขึ้นค่ำหนึ่งเดือน ๘ จึงทำนุ่งได้ถ้าแสวงหาหรือทำนุ่งให้ล้ำกว่ากำหนดนั้นเข้ามาต้องนิสสัคคิยปาจิตตีย์”

อธิบายความโดยย่อ
         คำว่า ผ้าอาบน้ำฝน คือผ้าที่ใช้นุ่งในเวลาสรงน้ำ หรือในเวลาอาบน้ำตอนฝนตก เรียกว่า ผ้าวัสสิกสาฎก

       ผ้าอาบน้ำฝนเป็นผ้าที่ทรงอนุญาตให้ภิกษุใช้ได้เป็นผืนที่สี่ นอกจากไตรจีวรจัดเป็นผ้าพิเศษ มีลักษณะคล้ายกับผ้าขาวม้า นอกจากใช้ผลัดสรงน้ำแล้ว ยังใช้ประโยชน์อื่นได้อีกมากเหมือนผ้าขาวม้า ที่ทรงอนุญาตไว้ก็เพื่อให้ภิกษุมีผ้านุ่งในขณะสรงน้ำหรือขณะอาบน้ำฝน เพราะก่อนหน้านั้นทรงอนุญาตให้ภิกษุใช้แค่ไตรจีวร คือผ้าพาด ๑ ผ้าห่ม ๑ ผ้านุ่ง ๑ หากจะสรงน้ำหรืออาบน้ำฝน จำต้องเปลือยกาย ทำให้เกิดความละอายแก่ผู้พบเห็น นางวิสาขามหาอุบาสิกาเป็นผู้กราบทูลขอให้ภิกษุรับถวายผ้าอาบน้ำฝนได้ซึ่งก็ทรงอนุญาตตามที่ทูลขอ

ในสิกขาบทนี้ทรงอนุญาตให้ภิกษุปฏิบัติตามระยะเวลาดังนี้
     ๑.ระยะแสวงหาผ้าอาบน้ำฝน ๑ เดือน คือตั้งแต่แรม ๑ ค่ำ เดือน ๗ จนถึงขึ้น ๑๕ ค่ำเดือน ๘
     ๒.ระยะทำนุ่ง กึ่งเดือน คือตั้งแต่ขึ้น ๑ ค่ำเดือน ๘ ถึงขึ้น ๑๕ ค่ำเดือน ๘
     ๓.ระยะอธิษฐานก่อนใช้๔ เดือน คือตั้งแต่แรม ๑ ค่ำเดือน ๘ จนถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำเดือน ๑๒

เมื่อพ้นจากระยะนั้นไป ให้วิกัปไว้

เจตนารมณ์ของสิกขาบทข้อนี้
        สิกขาบทนี้ทรงบัญญัติไว้เพื่อมิให้ภิกษุมักง่ายทำอะไรตามใจชอบเพราะต้นเหตุของเรื่องนี้เพราะภิกษุเมื่อรู้ว่าพระพุทธองค์ทรงอนุญาตให้รับผ้าอาบน้ำฝนได้ก็ดิ้นรนแสวงหาผ้าอาบน้ำฝนก่อนเวลาหน้าฝนบ้าง ได้มาแล้วทำนุ่งเสียก่อนบ้าง ครั้นใช้ไปนานเข้าผ้าเกิดเก่าชำรุดใช้ไม่สะดวก เมื่อถึงหน้าฝนก็เปลือยกายอาบน้ำฝนกันเหมือนเคยมา เพื่อป้องกันอย่างนี้จึงทรงบัญญัติกำหนดระยะเวลาไว้เพื่อให้รู้จักประหยัด ไม่มักง่าย

อนาปัตติวาร
ในสิกขาบทนี้ท่านแสดงภิกษุผู้ได้รับยกเว้นไม่ต้องอาบัติไว้คือ 
         (๑) ภิกษุสำคัญว่าฤดูร้อนยังเหลืออีก ๑ เดือน แสวงหาผ้าอาบน้ำฝน 
         (๒) ภิกษุสำคัญว่าฤดูร้อนยังเหลืออีกกึ่งเดือน ทำนุ่ง 
         (๓) ภิกษุสำคัญว่าฤดูร้อนยังเหลือไม่ถึง ๑ เดือน แสวงหาจีวรคือผ้าอาบน้ำฝน 
         (๔) ภิกษุสำคัญว่าฤดูร้อนยังเหลือไม่ถึงกึ่งเดือน ทำนุ่ง 
         (๕) เมื่อภิกษุแสวงหาผ้าอาบน้ำฝนได้แล้ว ฝนแล้งเมื่อภิกษุทำผ้าอาบน้ำฝนนุ่งแล้ว ฝนแล้ง ภิกษุซักเก็บไว้
         (๖) ภิกษุนุ่งในสมัย
         (๗) ภิกษุผู้มีจีวรถูกโจรชิงไป 
         (๘) ภิกษุผู้มีจีวรหายไป 
         (๙) ภิกษุผู้วิกลจริต
         (๑๐) ภิกษุผู้เป็นต้นบัญญัติหรือภิกษุอาทิกัมมิกะ ได้แก่ พวกภิกษุฉัพพัคคีย์

 

 ยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคล Total Execution Time: 0.0023533662160238 Mins