การแผ่เมตตาไปทั่วทิศและทั้งโลก
ผู้ที่เจริญเมตตากัมมัฏฐานจนถึงขั้นอัปปนาสมาธิแล้ว ย่อมสามารถแผ่เมตตาเจาะจงไปทั่วทิศ คือ ย่อมเมตตาไปในทิศใหญ่ทิศหนึ่งมีทิศตะวันออกเป็นต้น ถัดจากนั้นย่อมแผ่เมตตาไปในทิศใหญ่ที่สอง ถัดจากนั้นย่อมแผ่ไปในทิศใหญ่ที่สาม ถัดจากนั้นย่อมแผ่ไปในทิศใหญ่ที่สี่ ในทำนองเดียวกัน ย่อมแผ่เมตตาขึ้นไปทางทิศเบื้องบนจรดพรหมโลก ทิศเบื้องล่างลงไปจรดอเวจีมหานรก ย่อมแผ่เมตตาไปในทิศน้อยทั้ง 4 คือ ตะวันออกเฉียงเหนือ ตะวันออกเฉียงใต้ ตะวันตกเฉียงเหนือ ตะวันตกเฉียงใต้ ด้วยการทำอย่างนี้ย่อมแผ่เมตตาไปในทิศทั้งหลายทั่วทุกทิศทุกทาง เหมือนนายสารถีควบม้าให้วิ่งไปทั่วบริเวณสนามม้า
นอกจากนี้ย่อมแผ่เมตตาโดยไม่เจาะจงครอบคลุมไปทั่วโลกด้วยจิตที่ประกอบด้วยเมตตาอย่างไม่มีประมาณ โดยไม่มีเวรไม่มีภัย ไม่มีพยาบาทเป็นเหตุผูกเวรสัตว์ไม่มีโทสนัสเป็นเหตุเบียดเบียนสัตว์ย่อมแผ่เมตตาไปยังหมู่สัตว์ทุกชนิดโดยเป็นผู้มีตนเสมอในสัตว์ทุกจำพวกสัตว์สองเท้า สี่เท้า มีเท้ามาก มีเท้าน้อยและไม่มีเท้า ทั้งคนขั้นต่ำ ขั้นกลาง ขั้นสูง ทั้งคนที่เป็นมิตร เป็นศัตรู และเป็นกลางๆทั้งที่เป็นสตรีหรือบุรุษ ทั้งที่เป็นอริยเจ้าหรือปุถุชน ทั้งที่เป็นเทวดาหรือมนุษย์ แผ่กระแสเมตตาไปทั่วถึงตลอดหมดทุกทิศทุกทางอย่างนี้ อย่างไรก็ตาม วิธีการแผ่เมตตาไปทั่วทุกทิศและทั่วโลกดังที่แสดงมานี้ จะทำได้เฉพาะผู้ที่ได้อัปปนาสมาธิตั้งแต่ปฐมฌาณแล้วเท่านั้น
----------------------------------------------------------------------------
MD 407 สมาธิ 7: สมถกัมมัฏฐาน 40 วิธี
