กรรมของคนทำร้ายพระ
พวกเดียรถีย์ได้จ้างวานพวกโจรฆ่าพระมหาโมคคัลลานเถระ โดยได้ทำร้ายด้วยการทุบกระดูกทั้งหลายของท่านจนแตกยับเป็นชิ้นเล็กน้อย พระเถระประสานกระดูกเข้าด้วยฌานแล้วไปเฝ้าพระศาสดา เพื่อกราบทูลลาแล้วจึงปรินิพพาน ภิกษุทั้งหลายจึงกล่าวกันถึงการมรณภาพของพระเถระนั้นไม่สมควร พระพุทธองค์จึงทรงตรัสถึงบุรพกรรมของพระมหาโมคคัลลานะว่าเมื่อในอดีตกาลได้ฆ่ามารดาบิดา ตามคำยุยงของภรรยาชั่ว จึงเป็นเหตุให้ท่านถูกทำร้ายในลักษณะเช่นนี้ จนมรณภาพในอัตภาพนี้ แล้วตรัสว่า…
“ภิกษุทั้งหลาย โมคคัลลานะทำกรรมประมาณเท่านี้ไหม้ในนรกหลายแสนปี ด้วยวิบากที่ยังเหลือจึงถูกทุบตีอย่างนั้นนั่นแล ละเอียดหมด ถึงมรณะสิ้น ๑๐๐ อัตภาพ โมคคัลลานะได้มรณะอย่างนี้ ก็พอสมแก่กรรมของตนเองแท้. พวกเดียรถีย์ ๕๐๐ กับโจร ๕๐๐ ประทุษร้ายต่อบุตรของเราผู้ไม่ประทุษร้าย ก็ได้มรณะที่เหมาะแก่กรรมของเขาเหมือนกัน, ด้วยว่า บุคคลผู้ประทุษร้ายต่อบุคคลผู้ไม่ประทุษร้าย ย่อมถึงความพินาศฉิบหายด้วยเหตุ ๑๐ ประการเป็นแท้” แล้วตรัสพระธรรมเทศนาว่า…
“โย ทณฺเฑน อทณฺเฑสุ อปฺปทุฏฺเฐสุ ทุสฺสติ
ทสนฺนมญฺญตรํ ฐานํ ขิปฺปเมว นิคจฺฉติ
เวทนํ ผรุสํ ชานึ สรีรสฺส จ เภทนํ
ครุกํ วาปิ อาพาธํ จิตฺตกฺเขปํ ว ปาปุเณ
ราชโต วา อุปสคฺคํ อพฺภกฺขานํ ว ทารุณํ
ปริกฺขยํ ว ญาตีนํ โภคานํ ว ปภงฺคุณํ
อถ วาสฺส อคารานิ อคฺคิ ฑหติ ปาวโก
กายสฺส เภทา ทุปฺปญฺโญ นิรยํ โส อุปปชฺชติ.”
ผู้ใดประทุษร้ายในท่านผู้ไม่ประทุษร้ายทั้งหลายผู้ไม่มีอาชญาด้วยอาชญา ย่อมถึงฐานะ ๑๐ อย่าง อย่างใดอย่างหนึ่งพลันทีเดียว คือ
ถึงเวทนากล้า ๑
ความเสื่อมทรัพย์ ๑
ความสลายแห่งสรีระ ๑
อาพาธหนัก ๑
ความฟุ้งซ่านแห่งจิต ๑
ความขัดข้องแต่พระราชา ๑
การถูกกล่าวตู่อย่างร้ายแรง ๑
ความย่อยยับแห่งเครือญาติ ๑
ความเสียหายแห่งโภคะทั้งหลาย ๑
อีกอย่างหนึ่ง ไฟป่าย่อมไหม้เรือนของเขา, ผู้นั้นมีปัญญาทราม เพราะกายแตก ย่อมเข้าถึงนรก.ธรรมบทแปลเรื่องที่ ๑๑๓ ภาคที่ ๕ เรื่อง “พระมหาโมคคัลลานเถระ”
