.....กัณหปักษ์ แปลว่า ฝ่ายดำ . ส่วนข้างมืด คือ ข้างแรม
.....กัณหปักษ์ หมายถึง ระยะเวลาที่พระจันทร์ค่อยๆ ลดความสว่างลงไปจนถึงมืดสนิท ได้แก่วันแรม ๑ ค่ำไปจนถึงวันแรม ๑๕ ค่ำ ใช้ว่า กาฬปักษ์ ก็มี
.....ชุณหปักษ์ แปลว่า ฝ่ายขาว ส่วนข้างสว่าง คือ ข้างขึ้น
.....ชุณหปักษ์ หมายถึงระยะเวลาที่พระจันทร์ค่อยๆ สว่างขึ้นจนสว่างเต็มดวง ได้แก่วันขึ้น ๑ ค่ำไปจนถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ
.....เฉพาะวันขึ้น ๑๕ ค่ำ มีชื่อเรียกพิเศษว่า วันเพ็ญ แปลว่า วันพระจันทร์เต็มดวง