คำพ่อ คำเเม่
ตอน การตอบเเทนบุญคุณ
ลูกรัก...
การตอบเเทนบุญคุณคนที่มีพระคุณนั้นเป็นสิ่งควรทำ เป็นความดี ผู้คนยกย่องสรรเสริญ เเต่การตอบเเทนบุญคุณนั้นต้องเป็นไปโดยชอบธรรมถูกต้อง เเละไม่ก่อทุกข์ก่อเวรให้เเก่ตนเองเเละผู้อื่น เช่น ต้องการตอบเเทนบุญคุณพ่อเเม่โดยการไปปล้นจี้หรือฉ้อโกงเขาเพื่อนำเงินเเละสิ่งของมาให้พ่อเเม่โดยอ้างว่าทำเพื่อตอบเเทนพระคุณพ่อเเม่ หรือยอมทำชั่วทำผิดเพื่อทดเเทนบุญคุณกันโดยให้การสนับสนุนหรือทำผิดระเบียบ ต่างๆ ตามที่ผู้มีพระคุณขอร้องให้ช่วย อย่างนี้เรียกว่าตอบเเทนพระคุณโดยไม่ถูกธรรม ไม่น่านิยมยกย่องเเละไม่ควรทำ เพราะการตอบเเทนคุณคนที่ไม่ดีเเต่มีบุญคุณกันด้วยการยกย่องสนับสนุนหรือยอมให้ได้เป็นใหญ่มีอำนาจ จะกลายเป็นการส่งเสริมให้เขาไปก่อความเดือดร้อนให้เเก่คนอื่นไป
การที่เราจะตอบเเทนบุญคุณใครอย่างไรจะต้องพิจารณาดูให้ดี ถ้าตอบเเทนในทางที่ถูกต้องก็มีคุณ ตอบเเทนในทางที่ไม่ถูกต้องก็มีโทษ อยู่เฉยๆไม่ตอบเเทนเสียเลยดีกว่า เเม้จะไม่ได้ดีเเต่ก็ไม่ขาดทุน หาทางตอบเเทนเขาทางอื่นที่ไม่ผิดดีกว่า การตอบเเทนโดยวิธีที่เขาได้ เเต่ตัวเราต้องมารับกรรมหรือคนอื่นต้องมาเดือดร้อนด้วยย่อมไม่สมควรเเน่นอน การตอบเเทนบุญคุณกันนั้นใช่ว่าจะทำได้ครั้งสองครั้ง ทำได้เเค่วันสองวัน หรือทำได้เเค่วิธีเดียว ตราบใดที่เรายังมีลมหายใจอยู่ เราก็สามารถจะตอบเเทนบุญคุณเขาได้หลายๆครั้ง หลายๆวิธี ขอให้การตอบเเทนนั้นไม่ผิดธรรมเนียมเป็นใช้ได้
พระมหาโพธิวงศาจารย์
(ทองดี สุรเตโช ป.ธ.๙, ราชบัณฑิต)
