ผาติกรรม แปลว่า การทำให้เจริญขึ้น การทำให้เพิ่มทวีขึ้น
ผาติกรรม ในทางพระวินัย หมายถึงการชดใช้ การชดเชย การทดแทนให้แก่สงฆ์ ในกรณีที่ทำของสงฆ์เสียหาย เช่นทำจานวัดแตกยืมของวัดไปแล้วทำหาย จึงไปซื้อหรือจ่ายเป็นเงินค่าจานหรือสิ่งของนั้นให้แก่วัด หรือในกรณีแลกเปลี่ยนกับของสงฆ์ เช่นไม้ของวัดที่ไม่ได้ใช้ต้องการจะนำไปใช้ จึงนำสิ่งของอย่างอื่นที่วัดต้องการมาแลกเปลี่ยนไป หรือในกรณีที่ทางราชการเวนคืนที่ดินของวัดไปเพื่อสร้างสาธารณประโยชน์ต่างๆ โดยชดเชยเป็นเงินให้แก่วัด
เรียกสิ่งของหรือเงินที่ชดใช้หรือทดแทนเช่นนี้ว่า ค่าผาติกรรม
ค่าผาติกรรม จะต้องมีค่าหรือมีราคามากกว่าสิ่งของหรือที่ดินของวัดที่ถูกผาติกรรมไปมิเช่นนั้นจะไม่เป็นผาติกรรม
