บทที่ ๒๗
ทานบารมีเป็นเบื้องต้น
ของการสร้างบารมี
ย้อนไปในอดีต ๔ อสงไขยเศษแสนมหากัป1 เมื่อสุเมธดาบสโพธิสัตว์ ได้รับคำพยากรณ์จากพระทีปังกรสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า จะได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคต
สุเมธดาบสโพธิสัตว์ จึงใคร่ครวญตรวจตราถึงธรรมที่ทำให้เป็นพระพุทธเจ้า ได้เห็นทานบารมีเป็นข้อแรก จึงกล่าวสอนตนเองว่า หม้อน้ำที่เต็มเปี่ยม ใครผู้ใดผู้หนึ่งคว่ำปากลง น้ำย่อมไหลออกหมด น้ำย่อมไม่ขังอยู่ในหม้อน้ำ ฉันใด
ท่านก็ฉันนั้นเหมือนกัน เห็นยาจกไม่ว่าจะต่ำทราม สูงส่งและปานกลาง จงให้ทานให้หมด เหมือนหม้อน้ำที่เขาคว่ำปากลงไว้ ฉันนั้น
พระเดชพระคุณพระราชภาวนาวิสุทธิ์ หลวงพ่อธัมมชโย เคยให้โอวาทไว้ว่า การไปสู่นิพพาน ไม่ใช่ว่าจะไปภพเดียวชาติเดียวได้ เนื่องจากชีวิตมีเวลาจำกัด จึงต้องอาศัยการเดินทางไปหลายภพหลายชาติ การเดินทางจึงจําเป็นต้องมีเสบียงติดตัว หล่อเลี้ยงชีวิตให้เราได้อาศัยชีวิตที่มีอยู่ ศึกษาค้นคว้าหนทางพระนิพพานได้เต็มที่
เหมือนอย่างพระโพธิสัตว์ของเรา เมื่อท่านตั้งความปรารถนาเป็นพระสัพพัญญูพุทธเจ้า ท่านก็ตรวจตราพบว่า ทานบารมีนี้ ควรเป็นเบื้องต้น ที่ทำให้การสร้างบารมีอย่างอื่นสะดวกสบาย เพราะถ้าขาดทานบารมีแล้ว ภพชาติต่อไป ก็จะเป็นคนอดอยากยากจนขัดสน สร้างบารมีไม่สะดวก เพราะห่วงเรื่องทำมาหากิน เมื่อทำมาหากินฝืดเคือง ก็ต้องประกอบมิจฉาอาชีวะ ลักขโมยบ้าง ปล้นจี้บ้าง ในที่สุดชีวิตก็จะตกต่ำ ทั้งในภพนั้นและในอบายภูมิ
แต่ถ้าหากชีวิตสมบูรณ์ไปด้วยโภคทรัพย์สมบัติ จะให้ทานต่อก็สะดวก จะรักษาศีลก็สบาย จะเจริญภาวนาก็ไม่ติดขัด แม้บารมีอื่นๆ ก็สร้างได้อย่างสะดวกสบาย เพราะไม่ต้องทำมาหากินให้ลำบากเนื่องจากอานิสงส์แห่งทานบารมีที่ตนได้กระทำไว้
1สุเมธกถา มก. ๗๐/๑๒
