วินัยทางธรรมข้อที่ ๒ คำพูด
สิ่งที่ทอนกำลังใจกันได้มากที่สุดและให้กำลังใจได้มากที่สุด สิ่งที่เรามองกันว่าเล็กน้อย เช่น การผิดศีลบ้างบางครั้งบางคราวเพียงเล็กน้อยความจริงไม่น้อย คำพูดที่ไม่ค่อยเหมาะ บางครั้งมันบาดใจคน คำพูดที่ออกมาในวงสนทนา เป็นคำพูดที่ไม่ได้กลั่นกรองโอกาสจะทอนกำลังใจคน โอกาสที่จะทำให้เกิดความแตกแยกในหมู่คณะ มีมากเหลือเกินสิ่งที่ทอนกำลังใจคนได้มากที่สุด ไม่มีอะไรเกิน “คำพูด”
สามีภรรยาอยู่ด้วยกันมา ลูกเต็มบ้านหลานเต็มเมือง เชื่อไหม มาหย่ากันตอนอายุ ๖๐ เพราะคำพูดไม่เพราะเพียงคำสองคำ หย่ากันแล้ว เพื่อนรัก มาฆ่ากันตายเพียงคำพูดไม่กี่คำ เคยออกศึกมาตั้งหลายสนาม ฝากชีวิตไว้ซึ่งกันและกัน แต่ว่าวันหนึ่งด้วยคำพูดไม่กี่คำ ฆ่ากันตายก็มีในเวลาเดียวกัน สิ่งที่ให้กำลังใจ ก็ไม่มีอะไรเกินคำพูดอีกเหมือนกัน โถ..กำลังรบกันอยู่ หมดแรงคืบคลานต่อไปไม่ไหวแล้ว ได้กำลังใจจากผู้บังคับบัญชา จากเพื่อนฝูง เดี๋ยวไปได้แล้ว ยังรบกันอีกหลายตั้งจนกว่าจะแพ้จะชนะกันไปข้างหนึ่ง กำลังใจเป็นสิ่งสำคัญ แล้วสิ่งที่จะให้กำลังใจหรือทอนกำลังใจ ไม่มีอะไรเกินคำพูดรักษาดี แม้การดื่มสุราในกองทัพ ไม่ดื่มได้จะดีที่สุด แต่ว่าชักจะขัดใจหลาย ๆ คนเข้าแล้ว หลวงพ่อนิมนต์ไปเทศน์ที่อื่นเถอะชักจะเป็นอย่างนั้นไป นี่เป็นหน้าที่ของพระภิกษุ บอกแล้ว จะชี้โทษให้แม้ในสิ่งที่เล็กน้อย สิ่งที่เล็กน้อยขั้นแรก เกี่ยวกับเรื่องวินัยก็คือศีล ๕ ซึ่งบางครั้ง โดยทั่วไปแล้ว เราก็มีกันอยู่แล้ว เป็นยังไง แหม..วันนี้ขอฉลองวันเกิดหน่อยน่า ขอเมาสักคราบ ดื่มให้เต็มที่ วันนี้เตรียมลูกน้องมาเลย คืนนี้ถ้าพี่เมา หามพี่กลับบ้านด้วย
ในทางธรรม ในส่วนลึกกว่านั้นอีก ขอฝากท่านไว้ด้วยเมื่อสมัยหลวงพ่อวัดปากน้ำ พระมงคลเทพมุนีท่านยังมีชีวิตอยู่ มีนายทหาร แล้วก็มีข้าราชการผู้ใหญ่บางท่าน ได้ไปถามคำถามกับท่านว่าอย่างนี้ หลวงพ่อ..ผมก็เป็นคนดี พ่อก็เป็นคนดี แม่ก็เป็นคนดี รูปร่างก็แข็งแรง สติปัญญาก็เฉียบแหลม มีฐานะ มีตำแหน่งหน้าที่ เป็นที่นับถือของคนรุ่นหลัง ทางข้างฝ่ายภรรยาผมก็ดีเหมือน ๆ กัน แต่ว่าเจ้ากรรม! มีลูกปัญญาอ่อน มันบั่นทอนกำลังใจเหลือเกินหลวงพ่อวัดปากน้ำท่านไม่ตอบทันที ท่านก็เรียกพระภิกษุที่นั่งอยู่ข้าง ๆ ซึ่งฝึกสมาธิมามาก ให้เข้าธรรมกายไปดูเลย เดี๋ยวพระท่านก็ตอบชัดเจนเลย โยม...ที่โยมเป็นคนดีนะ ก็ดีมาตั้งแต่ต้นก็เป็นสิ่งที่ดีสำหรับโยม แต่โยมดีไม่จริง พระองค์นั้นแน่จริง ๆ ท่านนั่งเข้าที่ตอบชัดเลย โยมไม่ดีจริงไอ้ลูกคนนี้น่ะ มันเข้ามาในครรภ์แม่ เมื่อวันฉลองวันคล้ายวันเกิดของคุณโยมน่ะ เอ๊ะ...แล้วมันไปเสียหายอย่างไร.. เสีย โยมนะ.. ธรรมดาไม่เคยกินเหล้า แต่ตอนวันเกิดน่ะ โยมฉลองเหล้าแประเลย ลูกของโยมน่ะ ถือกำเนิดคืนนั้น ปฏิสนธิวิญญาณที่มันเข้าในตัวของคุณโยม แล้วมันมาเข้าในครรภ์ภรรยาคุณโยม มันเป็นประเภทที่เรียกว่า มีเวรสุราติดตัวข้ามชาติมา เป็นปฏิสนธิวิญญาณประเภทขี้เมาข้ามชาติ วันนั้นโยมเองก็เมา ภรรยาก็เมา แล้วลูกที่เกิดตอนกำลังเมา ๆ โยมจะให้มันปัญญาอ่อนหรือปัญญาแก่ โยมอย่าไปโทษใครเลยนะ ไอ้ผลิตภัณฑ์ปัญญาอ่อนที่เกิดขึ้นนะ มันเกิดจากฝีมือของคุณโยมทั้ง ๒ คนนั่นเองเพราะฉะนั้น ขอฝากไว้ด้วยนะว่า การดื่มสุรา โดยเฉพาะอย่างยิ่งถึงกับเมาย่ำแย่ แล้วก็ไปร่วมหลับนอน แม้กับสามีภรรยาตัวเอง ระวังเถอะ เลี้ยงลูกปัญญาอ่อนไม่รู้เรื่องเลยนะ นี่คือโทษแม้เล็กน้อยซึ่งอาจเกิดขึ้นได้
