วินัยทางธรรมข้อที่ ๓ เรื่องเวลา
สาเหตุใหญ่ของเด็กทะเลาะกัน ประการที่หนึ่ง วินัยในบ้านดีไม่พอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องเวลากินข้าว หรือสอง วินัยดีแต่ไม่ได้ฝึกให้มีความเคารพกันมาตั้งแต่เล็ก ก็ทะเลาะกันอีก สมมติมีลูกสามคน คุณพ่อคุณแม่รวมก็เป็นห้าคน ถึงเวลากินข้าว โดยเฉพาะอย่างยิ่งวันไหนคุณแม่ทำกับข้าวอร่อย แต่หุงข้าวปริมาณเท่าเดิม วันนี้ข้าวจะไม่พอ ข้าวขาดไปครึ่งชาม สมมติถ้ากินพร้อมกันห้าคน ข้าวขาดไปครึ่งชาม เฉลี่ยแล้วคนละสองช้อนเท่านั้นเองไม่เป็นไร แต่ถ้ากินข้าวไม่พร้อมกัน ลูกคนที่มาทีหลัง กับข้าวอร่อยชามนี้จะไม่ได้กิน เพราะหมด จะได้กินอาหารอื่น แกจะน้อยใจแต่พูดไม่ออก ถ้ามีกรณีนี้เกิดขึ้นสักสามสี่ครั้ง ลูกจะกินใจกันเองถ้ามีใครมากระทบใจสักนิด เช่น ไปทำถ้วยแก้วของแกแตก คนที่น้อยใจจะเอาเป็นเหตุไม่พูดกัน ถึงแม่ไปซื้อถ้วยแก้วใหม่ที่ดีกว่าเดิมก็ยังไม่ยอมคืนดีกันอีก เพราะเรื่องจริงๆ ไม่ใช่เรื่องถ้วยแก้ว แต่เป็นเรื่องไม่ได้กินกับข้าวอร่อยของแม่ เป็นเพราะขาดวินัยในเรื่องของเวลากินข้าวในบ้านทำไว้ไม่ดี ลูกหลานจึงทะเลาะกัน
อีกเรื่องคือการปล่อยให้เด็กนอนหลับหน้าทีวี แสดงว่าเด็กไม่ได้รับการอบรมในการเลือกดูรายการทีวีที่มีคุณค่า และดูทีวีอยู่จนดึก ทำให้การบ้านไม่เสร็จ การพักผ่อนไม่พอเพียง ลูกจะขี้เกียจไปโรงเรียน ตื่นขึ้นมาก็งัวเงีย เริ่มโกหกพ่อแม่เรื่องปวดหัว ปวดท้องจะขึ้นเสียงกับพ่อแม่ หาอุบายต่าง ๆ มาโกหกพ่อแม่เพื่อจะได้ไม่ต้องไปโรงเรียน อย่าดูเบาในเรื่องของเวลา ความตรงต่อเวลา เพราะจะเป็นสาเหตุที่ลุกลามใหญ่โตได้ ทำให้พี่น้องแตกความสามัคคีกันหรือเป็นการเริ่มเพาะนิสัยโกหก พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสสั่งสอนพระราหุล เรื่องเกี่ยวกับการโกหกว่า “คนเราถ้าสามารถโกหกได้ก็ไม่มีความชั่วอื่นใดที่จะทำไม่ได้”
