เวฬุวัน แปลว่า สวนไผ่ เป็นชื่อพระราชอุทยานของพระเจ้าพิมพิสาร กษัตริย์แคว้นมคธ
เวฬุวัน อยู่นอกเมืองราชคฤห์ แคว้นมคธ เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้วได้เสด็จไปยังเมืองราชคฤห์ พระเจ้าพิมพิสารเสด็จพร้อมด้วยข้าราชบริพารเข้าไปเฝ้า หลังจากทรงสดับธรรมแล้วทรงเลื่อมใส จึงถวายสวนเวฬุวัน เป็นพุทธบูชาด้วยทรงเห็นว่าเป็นสถานที่สงบร่มรื่น เหมาะสำหรับอยู่บำเพ็ญธรรมของพระสงฆ์ ถือกันต่อมาว่าสถานที่นี้เป็นวัดแห่งแรกในพระพุทธศาสนา เรียกว่า วัดเวฬุวัน
เวฬุวัน เป็นสถานที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงโอวาทปาติโมกข์แก่พระสาวกจำนวน 1,250 รูป แล้วส่งไปเป็นพระธรรมทูตประกาศพระพุทธศาสนา อันเป็นที่มาของวันมาฆบูชา
