อธิษฐาน แปลว่า การตั้งใจมั่น การตัดสินใจ การตั้งความปรารถนา
อธิษฐาน ทั่วไปหมายถึงการตั้งใจมุ่งผลอย่างใดอย่างหนึ่ง การตั้งจิตร้องขอสิ่งใดสิ่งหนึ่งต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ การนึกปรารถนาสิ่งที่ต้องการจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เช่น ตั้งจิตอธิษฐานขอพรจากพระนึกอธิษฐานในใจขอให้เดินทางแคล้วคลาด เป็นต้น
อธิษฐาน ในคำวัด หมายถึง ความตั้งใจมั่นคง ตัดสินใจแน่นอนที่จะทำความดี เช่น ตั้งใจเรียนรู้ ตั้งใจรักษาสัจจะ ตั้งใจประกอบความเพียร ตั้งใจเสียสละ ตั้งใจทำบุญ ตั้งใจหาความสงบ เป็นต้น