พระคุณของแม่เริ่มตั้งแต่ให้ความเป็นคนแก่เรา ให้ความทะนุถนอมกล่อมเกลี้ยงเลี้ยงเรามาตั้งแต่อยู่ในครรภ์ เมื่อคลอดออกมาแล้วยังให้การเลี้ยงดูอย่างดี รวมทั้งให้การศึกษาแก่เราด้วย
งานให้การศึกษาแก่ลูกนั้น หลาย ๆ คนอาจมองว่าเริ่มต้นตั้งแต่สอนให้อ่าน ให้เขียน ก.อะกะ ก.อากา ก.ไก่ ข.ไข่ ความจริงไม่ใช่ นักปราชญ์ทุกยุคทุกสมัยให้การสังเกต แล้วพบความจริงอย่างหนึ่ง หลวงพ่อขอฝากคุณแม่ที่กำลังเลี้ยงดูลูกเล็กอยู่ด้วยนะ ท่านลงมติเป็นเอกฉันท์เลยว่า แม่คือครูคนแรกของลูก
ทำไมท่านจึงเห็นพ้องกันอย่างนั้น ท่านบอกว่าทันทีที่ลูกคลอดออกมาหลังแตะพื้น แม่ต้องทำหน้าที่ครูสอนสุขศึกษาทันทีเลย ท่านไม่ได้สอนอย่างครูในโรงเรียนหรอกนะ แต่วิธีของท่านทำให้ลูกได้วิชานี้ติดตัวไว้ใช้จนวันตาย เขาเก็บข้อมูลสรุปความไว้ว่า ถ้าแม่คนไหนเวลาลูกถ่ายอุจจาระปัสสาวะแล้วแม่ไม่รีบเช็ดรีบล้าง ปล่อยให้นอนจมฉี่จมอึอยู่อย่างนั้น พอลูกโตขึ้นจะมีนิสัยชอบหมก ๆ หมัก ๆ เสื้อผ้าสมบัติกี่ชิ้นๆ ใช้แล้วไม่ผึ่งไม่ซักไม่ว่าชั้นนอกชั้นในขึ้นราเหม็นอับไปหมด น้ำท่าไม่ชอบอาบ เดินไปทางไหนก็เหม็นเปรี้ยวเหม็นสาบจนเพื่อนเมิน
เพราะฉะนั้น พวกเราที่ได้นิสัยดี ๆ รักความสะอาดมาตั้งแต่เล็กแต่น้อยนี้ ไม่ใช่เพิ่งมาได้ที่โรงเรียนหรอกนะ คุณแม่ท่านเพาะนิสัยนี้มาให้แล้วตั้งแต่เรายังแบเบาะ นี่ถ้าคุณแม่ของเราท่านปล่อยปละละเลยมาตั้งแต่ต้น จะด้วยเหตุใดก็ตาม ต่อให้ส่งเข้าโรงเรียนอนุบาลตั้งแต่เล็ก คุณครูเก่งแค่ไหนก็แก้นิสัยหมก ๆ หมัก ๆ ได้ไม่ตลอดรอดฝั่ง
พูดง่าย ๆ แม่เริ่มเป็นครูเราตั้งแต่วันแรกที่เราลืมตาขึ้นมาดูโลก แต่เราก็ไม่ได้ค่อยคิดกัน ท่านให้ทั้งการเลี้ยงดู ทะนุถนอม และให้การศึกษาแก่เราเรื่อยมา ทั้งโดยตัวท่านเองและส่งไปตามสถานศึกษาที่คัดแล้วว่าดีที่สุด ตามไปฝากฝังเรากับครูบาอาจารย์ จบการศึกษาแล้วก็ยังให้ทุนรอนตั้งตัวหางานให้ทำ ติดตามป้องกันชีวิตเราจนกว่าท่านจะละโลกไป หลายท่านยังมอบมรดกทรัพย์สินเงินทองให้เป็นเครื่องเลี้ยงชีวิตเราแทนท่านอีก
สิ่งเหล่านี้ไม่มีใครสามารถที่จะติดตามทำให้เราได้นอกจากแม่ของเรา คนทางโลกแม้แต่ชนชาติที่ไม่ได้ศิวิไลซ์อะไรนัก เขายังให้ความเคารพแม่ เพราะความที่พระคุณของแม่มากมายนัก ถ้าไม่ได้ใจบอดจริงๆ แล้วเป็นต้องเห็นกัน
นี่เป็นความดีระดับที่หนึ่ง หรือระดับอนุบาลของคนดี คือ รู้พระคุณของแม่ รู้ขนาดนี้ยังจะคิดตอบแทนท่านหรือยังไม่แน่ใจ เพราะคนในโลกนี้มีหลายประเภทอย่างที่ว่าไว้แล้ว
