ส่องธรรม ล้ำภาษิต
เรื่อง : อิ่มธรรม
ตนได้ ผู้อื่นเสีย ก็ไม่พูด
เยน เกนจิ วณฺเณน ปโร ลภติ รุปฺปนํ
มหตฺถิยมฺปิ เจ วาจํ น ตํ ภาเสยฺย ปณฺฑิโตฯ
(ขุ.ชา.(บาลี) ๒๗/๑๐๔๖/๒๑๔)
ถ้อยวาจาใดทำให้ผู้อื่นได้รับความเสียหาย
ถึงแม้ว่าจะมีประโยชน์มากมายก็ตาม
บัณฑิตก็ไม่ควรกล่าวถ้อยวาจานั้น
(ขุ.ชา.(ไทย) ๒๗/๑๐๔๖/๒๑๔)
การได้ประโยชน์เป็นสิ่งสำคัญ
แต่มีบางถ้อยคำแม้เราได้ประโยชน์ก็ไม่ควรพูด
ถ้อยคำที่ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน
แม้เราจะได้ประโยชน์ก็ไม่สมควรพูด
จะมีประโยชน์อันใดที่เราได้อะไรมากมาย
ท่ามกลางความย่อยยับของผู้อื่น
จะมีสุขอย่างไรที่ได้สุขบนความทุกข์ตรมของผู้อื่น
อย่าพูดให้ผู้อื่นเสียหาย
เพียงเพื่อหวังประโยชน์ตน
อย่าพูดแล้วเกิดโทษทั้งเขาและเรา
ควรพูดให้เป็นประโยชน์ทั้งเขาและเรา
หากพูดอย่างนี้ได้ โทษก็ไม่เกิดขึ้นกับใคร
ประโยชน์ก็จะเกิดขึ้นกับทุกฝ่าย
สมเป็นถ้อยคำของบัณฑิตผู้ฝึกตนดีแล้ว
ควรเป็นแบบอย่างแก่มนุษย์และเทวดาสืบไป