อ่านอดีต ขีดอนาคต
เรื่อง : พระมหาพงศ์ศักดิ์ ฐานิโย, ดร.
 

ย้อนอดีต...ท่องประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา

ตอนที่ ๑๕ : ปฐมพุทธดำรัสในการประกาศพระสัทธรรม

      เมื่อพระยสะและสหายของท่านทั้ง ๕๔ ได้บรรลุเป็นพระอรหันต์ ในครั้งนั้นจึงปรากฏพระอรหันต์ขึ้นในโลก ๖๑ องค์ เมื่อนั้นพระผู้มีพระภาคจึงส่งพระอรหันต์ชุดแรกออกไปประกาศพระสัทธรรมด้วยพระดำรัสที่ว่า... “ภิกษุทั้งหลาย เราพ้นแล้วจากบ่วงทั้งปวง ทั้งที่เป็นของทิพย์ ทั้งที่เป็นของมนุษย์แม้พวกเธอก็พ้นแล้วจากบ่วงทั้งปวง ทั้งที่เป็นของทิพย์ ทั้งที่เป็นของมนุษย์ ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงจาริกไป เพื่อประโยชน์สุขแก่ชนจำนวนมาก เพื่ออนุเคราะห์ชาวโลก เพื่อประโยชน์เกื้อกูลและความสุขแก่ทวยเทพและมนุษย์ อย่าไปโดยทางเดียวกัน ๒ รูป จงแสดงธรรมมีความงามในเบื้องต้นมีความงามในท่ามกลาง และมีความงามในที่สุด จงประกาศพรหมจรรย์ พร้อมทั้งอรรถและพยัญชนะบริสุทธิ์บริบูรณ์ครบถ้วน สัตว์ทั้งหลายที่มีธุลีในตาน้อยมีอยู่ ย่อมเสื่อมเพราะไม่ได้ฟังธรรม จักมีผู้รู้ธรรม ภิกษุทั้งหลาย แม้เราก็จักไปยังตำบลอุรุเวลาเสนานิคม เพื่อแสดงธรรม”

พระวินัยปิฎก มหาวรรค เล่มที่ ๔ หน้า ๔๐ (แปล มจร.)

      จากพระพุทธดำรัสนี้ ทำให้เห็นถึงรูปแบบในการเผยแผ่พระศาสนาที่มีประสิทธิภาพและสามารถนำมาเป็นบรรทัดฐานในการประกาศพระศาสนาได้เป็นอย่างดี

        ฝึกตนเองก่อน...แล้วจึงฝึกผู้อื่น คงจะเป็นการยากหากเรามุ่งที่จะสอนผู้อื่น โดยที่เราปราศจากการฝึกฝนอบรมตนเองให้ได้ผลเสียก่อน ดังนั้นสิ่งแรกที่พึงกระทำคือ “การฝึกฝนอบรมตนเอง” หาใช่การมุ่งสอนผู้อื่น ดังจะเห็นได้จากพระพุทธดำรัสนี้

  ชีวิตนักสร้างบารมี...เป็นไปเพื่อประโยชน์มหาชน เมื่อเราได้ผลจากการฝึกตนเองได้ดีเพียงใดสิ่งนั้นก็สามารถนำไปถ่ายทอดแก่ผู้อื่นได้ดีเพียงนั้นด้วย แม้เราจะยังไม่ได้เป็นพระอรหันต์ก็ตาม “ฝึกฝนได้เท่าใด...สอนผู้อื่นเท่านั้น”

       ถ่ายทอดความรู้ไปตามลำดับ...ไม่ลัดตัดตอน เมื่อเราฝึกตนได้ดีแล้ว เราพึงมีความรู้ในภาคปริยัติควบคู่ไปด้วย เพื่อให้การถ่ายทอดพระสัทธรรมเป็นไปอย่างมีระบบแบบแผน ไม่รวบรัดตัดตอน ให้พอเหมาะพอสมกับผู้ฟังหรือผู้ที่เราไปทำหน้าที่ กล่าวง่าย ๆ คือ “อย่านำความรู้ระดับมหาวิทยาลัยไปสอนนักเรียนประถม”

        ดำเนินภารกิจต่อไป...ไม่หยุด แม้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระสาวกพ้นจากบ่วงแห่งมารทั้งปวงแล้ว แต่ท่านยังคงดำรงอัตภาพอยู่ “เพื่อประโยชน์มหาชน” ดังที่พระองค์เองก็ได้เสด็จดำเนินไปยังอุรุเวลาเสนานิคม เพื่อโปรดเหล่าชฎิล

       หลักการคงเดิม...เพิ่มเติมวิธีการ แม้ยุคสมัยหรือเทคโนโลยีจะเปลี่ยนแปลงไปเพียงใดก็ตาม แต่หลักการในการเผยแผ่นั้นยังสามารถใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพตราบถึงปัจจุบัน

      Technology is just a tool. In terms of getting the kids working together and motivating them, the teacher is the most important. (Bill Gates)