พระอรหันต์
พระโสณโกฬิวิสเถระ
เอตทัคคะในทางผู้ปรารถนาความเพียร
พระโสณโกฬิวิสะ เกิดในตระกูลเศรษฐี เมืองจำปา แคว้นอังคะ ที่ฝ่าเท้าทั้งสองของท่านมีขนสีเขียวเหมือนแก้วมณีงอกออกมาด้วย เมื่ออุปสมบททำความเพียรที่ป่าสีตวัน เขตเมืองราชคฤห์ ท่านเดินจงกลมอย่างหนักจนฝ่าเท้าแตก เลือดไหล เมื่อเดินด้วยเท้าไม่ได้ ท่านจึงใช้วิธีคลานด้วยเข่าและฝ่ามือทั้งสอง จนกระทั่งเข่าและฝ่ามือทั้งสองแตกอีก แม้กระนั้น ท่านก็ยังไม่บรรลุมรรคผลอันใด ท่านจึงเกิดความท้อแท้น้อยในอยากลาสิกขาออกไปครองเพศฆราวาส
พระบรมศาสดาทรงทราบ จึงเสด็จมาตรัสสอนให้บำเพ็ญเพียรแต่พอปานกลาง อย่าให้ตึงเกินไปหรือหย่อนเกินไป แล้วทรงยกพิณสามสายซึ่งท่านมีความชำนาญในการดีดพิณอยู่ก่อนแล้ว ขึ้นมาแสดงเป็นเครื่องเปรียบเทียบให้เห็นว่า "พิณที่สายตึงเกินไป เเมื่อดีดแล้วสายก็จะขาด พิณที่สายหน่อยเกินไป เมื่อดีดแล้วเสียงก็ไม่ไพเราะ ต้องาสยที่ตึงพอปานกลางจึงจะไม่ขาดและมีเสียงเพราะ" ท่านโสณโกฬิวิสะปฏิบัติตามพระดำรัสที่ทรงแนะนำ ไม่ตึงเกินไป หรือไม่หย่อนเกินไป ปรับอินทรีย์ให้เสมอกันได้แล้ว ไม่นานนักก็ได้บรรลุพระอรหัตผล เป็นพระอริยบุคคลในพระพุทธศาสนา
