พระอรหันต์
พระโสณภิตเถระ
เอคทัคคะในทางระลึกปุพเพนิวาสานุสติญาณ
พระโสภิตะ เกิดในตระกูลพราหมณ์ เมืองสาวัตถี ครั้นได้อุปสมบทแล้วศึกษาพระกรรมฐาน บำเพ็ญสมณธรรมเจริญวิปัสสนากรรมฐาน ไม่นานนักก็สำเร็จพระอรหัตผลพร้อมด้วยปฏิสัมภิทาทั้ง ๔ ประการ กล่าวคือ
๑. อัตถปฏิสัมภิทา ปัญญาอันแตกฉานในอรรถ (ผล)
๒. ธัมมปฏิสัมภิทา ปัญญาอันแตกฉานในธรรม (เหตุ)
๓. นิรุตติปฏิสัมภิทา ปัญญาอันแตกฉานในนิรุต (นิรุตติ คือ ภาษาที่จะพูดให้คนอื่นเข้าใจ)
๔. ปฏิภาณปฏิสัมภิทา ปัญญาอันแตกฉานในปฏิภาณ (ปฏิภาณ คือ การจอบโต้)
วสี ๕ ประการ คือ
๑. อาวัชชนวสี ความชำนาญในการนึก
๒. สมาปัชชนวสี ความชำนาญในการเข้า
๓. อธิษฐานวสี ความชำนาญในการหยุด
๔. วุฏฐานวสี ความชำนาญในการออก
๕. ปัจจเวกขณวสี ความชำนาญในการพิจารณา
ด้วยความชำนาญแคล่วคล่องดังกล่าวนี้ครั้งหนึ่งท่านนั่งพิจารณาการระลึกชาติในอดีตของท่านเองได้มากมายหลายแสนชาติแล้วเกิดปีติโสมนัสขึ้นว่า "เราเป็นผู้มีสิตปัญญาระลึกชาติในอดีตได้ถึง ๕๐๐ กัป อย่างรวดเร็วเหมือนนึกถึงเรื่องที่เกิดขึ้นในคืนเดียว ทั้งนี้ก็เพราะเราเจริญสติปัฎฐาน ๔ โพชฌงค์ ๗ และมรรคมีองค์ ๘ นั่นเอง"
