วาทศาสตร์ในพระไตรปิฎก
" โทษการกล่าววาจาทุพภาษิต "
การกล่าววาจาทุพภาษิตนั้นเป็นกรรมที่ทำได้ง่ายและมีโทษมากเหตุที่กล่าวว่าทำได้ง่ายเพราะไม่ต้องเตรียมอุปกรณ์อะไรมาก เพียงเปล่งเสียงออกจากปากที่มีอยู่แล้วเท่านั้น ด้วย เหตุที่เป็นกรรมที่ทำง่ายนี้เองจึงมีคนทำผิดพลาดในเรื่องวาจากันมาก แม้แต่พระโพธิสัตว์ก็ เช่นกัน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงอกุศลกรรมหลักๆ ในอดีตของพระองค์ไว้ 13 ข้อ ในจำนวนนี้มีวจีกรรมอยู่ถึง 6 ข้อ หรือเกือบครึ่งหนึ่งทีเดียวส่วนอีก 7 ข้อเป็นกรรมทางกายและทางใจ ในวจีกรรมทั้ง 6 ประการนั้นมีดังนี้
1) ชาติหนึ่งพระโพธิสัตว์เกิดเป็นคนเลี้ยงโค ได้ต้อนโคไปเลี้ยง ในขณะที่ต้อนโคอยู่นั้นเห็นแม่โคตัวหนึ่งกำลังดื่มน้ำขุ่นอยู่ ท่านจึงกล่าวห้ามและไล่มันไป ด้วยกรรมนั้น ในภพสุดท้ายก่อนพระองค์จะปรินิพพาน ทรงกระหายน้ำแต่ก็ไม่ได้เสวยน้ำในเวลาที่ปรารถนาเพราะพระอานนท์รั้งรออยู่เนื่องจากเกวียน 500 เล่มเพิ่งข้ามลำธารไปทำให้น้ำในลำธารขุ่น
2) ชาติหนึ่งพระโพธิสัตว์เกิดเป็นนักเลงชื่อปุนาลิ ได้กล่าวตู่พระปัจเจกพุทธเจ้าชื่อว่าสุรภี ด้วยกรรมนั้นท่านจึงตกนรกเป็นเวลายาวนาน และในภพสุดท้ายก็ถูกนางสุนทริกากล่าวตู่ว่าพระองค์ทรงร่วมอภิรมย์กับนาง
3) ชาติหนึ่งพระโพธิสัตว์ กล่าวตู่พระเถระชื่อว่านันทะ ซึ่งเป็นสาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์หนึ่ง ด้วยกรรมนั้นท่านจึงตกนรกเป็นเวลายาวนาน พ้นจากนรกแล้วก็ถูกกล่าวตู่อยู่หลายชาติ และในภพสุดท้ายก็ถูกนางจิญจมานวิกากล่าวตู่ว่าพระองค์ทรงร่วมอภิรมย์กับนาง
4) ชาติหนึ่งพระโพธิสัตว์เกิดเป็นพราหมณ์ชื่อสุตวา ได้กล่าวตู่ฤษีผู้ทรงอภิญญา 5 ผู้หนึ่งว่า ฤษีนี้มักบริโภคกาม ด้วยกรรมนั้นรวมกับกรรมในชาติที่เป็นนักเลงชื่อปุนาลิ พระองค์จึงถูกนางสุนทริกากล่าวตู่ว่าทรงร่วมอภิรมย์กับนางในภพชาติสุดท้าย
5) ชาติหนึ่งพระโพธิสัตว์ได้บริภาษพระสาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระนามว่าผุสะว่า "พวกท่านจงเคี้ยว จงกินแต่ข้าวแดง อย่ากินข้าวสาลีเลย" ด้วยกรรมนั้นในภพชาติสุดท้ายพระองค์จึงต้องเสวยข้าวแดงอยู่ตลอด 3 เดือน เมื่อครั้งที่พระองค์ประทับอยู่ที่เมืองเวรัญชา
6) เมื่อพุทธันดรที่แล้วพระโพธิสัตว์เกิดเป็นมานพชื่อโชติปาละ ได้กล่าวสบประมาทพระกัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า "จักมีโพธิมณฑลแต่ที่ไหน โพธิญาณท่านได้ยากอย่างยิ่ง" ด้วยกรรมนั้น พระโพธิสัตว์จึงต้องบำเพ็ญทุกกรกิริยาอยู่ถึง 6 ปี กว่าจะรู้ว่าเป็นหนทางที่ผิดและหันมาปฏิบัติในหนทางสายกลางจนกระทั่งตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
จากวิบากกรรมของพระโพธิสัตว์ที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นว่า แม้แต่พระโพธิสัตว์เองซึ่งสั่งสมบุญบารมีมามากและจะได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคต แต่ในเส้นทางการสร้างบารมีนั้นพระองค์ก็ทรงเคยทำผิดพลาดมาไม่น้อยเหมือนกันโดยเฉพาะเรื่องวจีกรรม ซึ่งเป็นกรรมที่ทำง่ายและส่งผลให้เกิดทุกข์มาก ทั้งทุกข์ในโลกมนุษย์และในนรก เมื่อพระองค์ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้วจึงตรัสเตือนพุทธบริษัทไว้ว่า "อย่ากล่าวเท็จ แม้เพื่อให้หัวเราะกันเล่น" และยังตรัสอีกว่า "คนที่กล่าวเท็จทั้งที่รู้ ไม่มีบาปกรรมอะไรที่เขาจะทำไม่ได้" เปรียบเสมือนช้างศึกตัวที่ ละได้แม้แต่ชีวิตเมื่อเข้าสู่สงคราม จึงไม่มีอะไรที่ช้างศึกตัวนั้นจะทำไม่ได้
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ GB 406 สรรพศาสตร์ในพระไตรปิฎก
กลุ่มวิชาความรู้ทั่วไปทางพระพุทธศาสนา
