อคติ
อคติ คือ ความไม่เที่ยงธรรม มี 4 อย่าง ได้แก่
1. ฉันทาคติ หมายถึง ความลำเอียงโดยถือเอาความรักใคร่พอใจของตนเป็นที่ตั้ง จนทำให้เสียความยุติธรรม เช่น การตัดสินคดีความทำให้คนผิดเป็นถูก คนถูกเป็นผิด เป็นต้น
2. โทสาคติ หมายถึง ความลำเอียงโดยถือเอาความเกลียดชังไม่ชอบกันเป็นที่ตั้งจนทำให้เสียความยุติธรรม เพราะลุอำนาจความเกลียดชัง เช่น คอยขัดขวางความเจริญของผู้อื่น เป็นต้น
3. โมหาคติ หมายถึง ความลำเอียงด้วยความโง่เขลาเบาปัญญารู้เท่าไม่ถึงการณ์ เป็นคนเชื่อคนง่าย จนทำให้คิดไม่รอบคอบจนทำเสียความยุติธรรม เช่น ด่วนตัดสินใจลงโทษผู้ไม่ได้ทำความผิดเพราะได้ฟังข่าวมา เป็นต้น
4. ภยาคติ หมายถึง ความลำเอียงด้วยความกลัว หรือเกรงใจ จึงทำให้เกิดความลังเลโลเลสงสัย ไม่มีความมั่นคงในตัวเอง ไม่กล้าตัดสินใจ เพราะตกอยู่ในอำนาจของผู้อื่น จนทำให้เสียความยุติธรรม เช่น ไม่กล้าลงโทษผู้ทำความผิดเพราะเป็นลูกหลานของผู้มีอิทธิพลเป็นต้น
สรุป จะเป็นคนที่เที่ยงธรรมได้พึงเว้นเสียให้ไกลจากอคติ 4 ข้อนี้เสีย เพราะเมื่อทำข้อใดข้อหนึ่งแล้วก็เป็นเหตุให้เสียความยุติธรรม
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ PD 007 พุทธธรรมทีปนี 1
หนังสือเรียน DOU หลักสูตร Pre-Degree
