ภาษาธรรม

.....อวิชชา แปลว่า ความไม่รู้แจ้ง คือไม่รู้ความเป็นจริงของสิ่งต่างๆ โดยถูกต้องแจ่มแจ้งมิได้หมายถึงความไม่รู้ศิลปะ วิชาการ เป็นต้น

อวิชชา มี ๔ อย่างคือ

      ๑. ไม่รู้ในทุกข์ ได้แก่ ไม่รู้อะไรบ้างที่เป็นตัวทุกข์ เช่น ไม่รู้ว่าความเกิด ความแก่ ความตาย ความผิดหวังเป็นต้นเป็นตัวทุกข์

       ๒. ไม่รู้ในเหตุเกิดทุกข์ ได้แก่ ไม่รู้ว่าทุกข์นั้นเกิดมาจากตัณหาในจิตของตนเอง มิใช่เกิดจากผีสางเทวดา มิใช่เกิดจากการบันดาล

       ๓. ไม่รู้ในความดับทุกข์ ได้แก่ ไม่รู้ว่าทุกข์นั้นเมื่อเกิดแล้วสามารถดับได้ โดยการกำจัดตัณหาให้หมดไป

       ๔. ไม่รู้ในข้อปฏิบัติสำหรับดับทุกข์ ได้แก่ ไม่รู้ว่าทุกข์นั้นจะดับสนิทได้ด้วยมรรค ๘ มีสัมมาทิฐิเป็นตัว มิใช่ดับได้ด้วยการวิงวอนขอร้องให้คนอื่นช่วย