ระเบียบปฏิบัติของชาวพุทธ

ระเบียบปฏิบัติของชาวพุทธ
ระเบียบปฏิบัติรักษามารยาทในสังคม

ระเบียบปฏิบัติการไหว้

การไหว้
         การไหว้ มาจากคําว่า "นมัสการ" คือ การยกกระพุ่มมือที่ประณมขึ้นจรดหน้าผาก พร้อมกับก้มศีรษะลงเล็กน้อย เป็นกิริยาอาการแสดงความเคารพอย่างอ่อนน้อม นิยมใช้ทั้งทางคดีโลกและทางคดีธรรม

วิธีการไหว้พระรัตนตรัย
         การไหว้พระรัตนตรัย คือ การไหว้พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ และปูชนียวัตถุปูชนียสถานที่นับเนื่องกับพระรัตนตรัย เช่น ต้นโพธิ์ พระเจดีย์ เป็นต้น ในขณะที่ผู้นั้นนั่งเก้าอี้ หรือยืนอยู่ นิยมแสดงความเคารพด้วยการยกมือไหว้ มีวิธีปฏิบัติอย่างนี้ คือ

         ยกมือที่ประณมขึ้น พร้อมกับก้มศีรษะลงเล็กน้อยให้นิ้วหัวแม่มือทั้งสองอยู่ระหว่างนิ้ว ให้ปลายนิ้วชี้จรดหน้าผากทําเพียงครั้งเดียว แต่ลดมือลงตามเดิม เป็นเสร็จพีธีไหว้

วิธีการไหว้บุคคลและไหว้ศพ
         การแสดงความเคารพด้วยการไหว้ซึ่งกันและกันของคนไทยเราชาวพุทธนั้น นิยมปฏิบัติกันสืบมาว่าเป็นวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามประจําชาติตลอดมาช้านาน

         การไหว้ซึ่งกันและกันนั้น มีนิยมปฏิบัติเพื่อความเหมาะสมแก่ชั้นและวัยของบุคคลนั้นๆ แบ่งออกเป็น ๓ แบบ คือ

๑. การไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสมากกว่า และไหว้ศพ
๒. การไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสเสมอกัน
๓. การรับไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสน้อยกว่า

การไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสมากกว่าและไหว้ศพ
         การไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสมากกว่า และไหว้ศพนั้นสําหรับผู้น้อยปฏิบัติต่อผู้ไหญ่ที่มีอาวุโสมากกว่าผู้ใหญ่โดยชาติวุฒิ คือมีชาติกําเนิดสูงกว่า โดยคุณวุฒิ คือ มีคุณธรรมความดีได้รับยกย่องให้เป็นผู้ปกครองบังกับบัญชาสูงกว่า โดยวัยวุฒิ คือ ท่านผู้มีอายุแก่กว่าตน

         การไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสมากกว่าตนนี้ นิยมยกกระพุ่มมือขึ้นไหว้ให้ปลายนิ้วชี้อยู่ระหว่างคิ้ว นิ้วหัวแม่มือทั้งสองอยู่บนดั้งจมูกพร้อมกับก้มศีรษะ และน้อมตัวลงพองาม สายตามองดูท่านด้วยความเคารพอ่อนน้อมถ่อมตน แม้กราบไหว้ศพก็นิยมปฏิบัติเช่นเดียวกันอย่างนี้

การไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสเสมอกัน
         การไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสเสมอกันนั้น สําหรับผู้มีวัยรุ่นราวคราวเดียวกัน แสดงความเคารพด้วยการไหว้ และการรับไหว้ต่อกัน

         การไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสเสมอกันนี้ นิยมยกกระพุ่มมือขึ้นไหว้ ให้ปลายนิ้วชี้อยู่ที่ดั้งจมูก นิ้วหัวแม่มือทั้งสองอยู่ที่คางก้มศีรษะลงเล็กน้อย สายตามองดูกันและกัน ด้วยความหวังดีปรารถนาดีต่อกัน

การรับไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสน้อยกว่า
         การรับไหว้บุคคลผู้มีอาวุโสน้อยกว่านั้น สําหรับผู้ใหญ่รับไหว้ผู้น้อย นิยมยกกระพุ่มมือขึ้นประณมอยู่ระหว่างอกหรือที่หน้า ให้ปลายนิ้วชี้อยู่ที่ดั้งจมูก ปลายนิ้วหัวแม่มืออยู่ที่คางสายตามองดูผู้ไหว้ด้วยความเมตตาปราณี