ระเบียบปฏิบัติการประกอบพิธีกรรม
ระเบียบปฏิบัติการจุดเครื่องสักการบูชา
พิธีทําบุญงานมงคล
เมื่อถึงเวลาตามกําหนดการแล้ว พิธีกรถือเทียนชนวนเข้ามาเชิญไปจุดเครื่องสักการบูชาพระรัตนตรัย ผู้เป็นประธานพิธีหรือเจ้าภาพงาน นิยมปฏิบัติดังนี้
ลุกขึ้นจากที่นั่ง เดินไปที่หน้าโต๊ะหมู่บูชาพระ ถ้าโต๊ะหมู่บูชาพระตั้งอยู่ที่สูง นิยมยืน ถ้าโต๊ะหมู่บูชาพระตั้งอยู่ที่ไม่สูงนักพอนั่งคุกเข่าจุดถึง ก็นิยมนั่งคุกเข่าลงแล้วรับเชิงเทียนชนวนจากพิธีกร แต่ไม่นิยมรับเชิงเทียนชนวนจากพิธีกรมาก่อนที่ยังไม่ถึงหน้าโต๊ะหมู่บูชาพระ
นิยมจุดเทียนเล่มขวาของพระพุทธรูปก่อน แล้วจุดเทียนเล่มซ้ายต่อไป ถ้ามีเทียนตั้งอยู่หลายคู่ นิยมจุดเทียนคู่บนก่อนแล้วจุดเทียนคู่ล่างๆ ลงมาตามลําดับ จนครบทุกคู่แล้วจึงจุดธูป
ถ้ามีสายชนวนเชื่อมโยงจากธูปไปยังเทียนทุกคู่แล้วก็นิยมจุดธูปเป็นอันดับแรก ถ้าธูปมิได้จุ่มน้ำมันเตรียมไว้ นิยมถอนธูปมาจุดกับเทียนชนวน ถ้าธูปจุ่มน้ำมันเตรียมไว้แล้ว ก็จุดโดยไม่ต้องถอนมาจุดกับเทียนชนวน
เมื่อจุดธูปเสร็จแล้ว ก็ส่งเทียนชนวนคืนให้แก่พิธีกร แล้วปักธูปไว้ตามเดิม
วิธีปักธูปนั้น นิยมปักเรียงหนึ่งเป็นแถวเดียวกัน โดยเว้นระยะห่างเท่าๆ กัน ให้ธูปแต่ละดอกสูงต่ำพอๆ กัน หรือ
นิยมปักธูปเป็นสามเส้าก็ได้ และนิยมปักธูปไว้กึ่งกลางกระถางธูป โดยปักธูปทุกดอกให้ตั้งตรง อันเป็นการแสดงถึงนิสัยอัธยาสัยของผู้นั้นว่าเป็นคนมีระเบียบเรียบร้อย เป็นคนซื่อตรงไม่ใช่คนมักง่าย
คําบูชาพระรัตนตรัย
เมื่อปักธูปเสร็จเรียบร้อยแล้ว นิยมตั้งใจบูชาพระรัตนตรัย โดยนั้งคุกเข่าประณมมือ กล่าวคําบูชาพระรัตนตรัย (เพียงแต่นึกในใจ) ว่า
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะฯ (กล่าว ๓ หน)
อิมินา สักกาเรนะ พุทสัง อะภิปูชะยามิ
อิมินา สักกาเรนะ ธัมมัง อะภิปูชะยามิ
อิมินา สักกาเรนะ สังฆัง อะภิปูชะยามิฯ
(ข้าพเจ้าขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาค อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น)
(ข้าพเจ้า ขอบูชาอย่างยิ่ง ซึ่งพระพุทธเจ้า ด้วยเครื่องสักการะนี้)
(ข้าพเจ้า ขอบูชาอย่างยิ่ง ซึ่งพระธรรม ด้วยเครื่องสักการะนี้)
(ข้าพเจ้า ขอบูชาอย่างยิ่ง ซึ่งพระสงฆ์ ด้วยเครื่องสักการะนี้)
วิธีกราบพระรัตนตรัย
เมื่อกล่าวคําบูชาพระรัตนตรัยจบแล้ว นิยมกราบพระรัตนตรัยแบบเบญจางคประดิษฐ์ (คือ การดังหน้าผากฝ่ามือทั้งสองและเข่าทั้งสอง ลงจรดพื้น) ๓ ครั้ง และในขณะที่หมอบกราบพระรัตนตรัยแต่ละครั้งนั้น นิยมระลึกถึงพระรัตนตรัย ดังนี้
คําระลึกถึงพระรัตนตรัยขณะกราบ
กราบครั้งที่ ๑ ระลึกว่า "พุทโธ เม นาโถ" พระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่ง ของข้าพเจ้า
กราบครั้งที่ ๒ ระลึกว่า "ธัมโม เม นาโถ" พระธรรมเป็นที่พึ่ง ของข้าพเจ้า
กราบครั้งที่ ๓ ระลึกว่า "สังโฆ เม นาโถ" พระสงฆ์เป็นที่พึ่ง ของข้าพเจ้า
กริยาอาการที่กราบนั้น นิยมไม่เร็วหรือข้าเกินไป และนิยมกราบให้ลูกต้องแบบเบญจางคประดิษฐ์จริง ๆ ทุกครังที่กราบพระรัตนตรัย ทั้งนี้ เพื่อเป็นทิฎฐานุคติแก่อนุชนรุ่นหลัง จะได้ถือเป็นแบบอย่างปฏิบัติตามได้ถูกต้องสืบไป
การจุดเทียนน้ำมนต์
ผู้เป็นประธานพิธี หรือผู้เป็นเจ้าภาพงานทําบุญนั้นนิยมรอคอยเวลาจุดเทียนน้ำมนต์ถวายพระสงฆ์อีกครั้งหนึ่ง แม้จะมีธุระอย่างใด ก็ควรงดไว้ก่อน
เมื่อพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ถึงบทมงคลสูตรว่า (อเสวนา จ พาลานํ-) พิธีกรจุดเทียนชนวนเข้าไปเชิญประธานพิธี หรือเข้าภาพงาน ไปจุดเทียนน้ำมนต์ซึ่งตั้งอยู่ข้างหน้าของพระเถระผู้เป็นประธานสงฆ์
เมื่อจะจุดเทียนน้ำมนต์นั้น นิยมหยดนํ้าตาเทียนชนวนลงที่ไส้ของเทียนน้ำมนต์นั้นก่อน ซึ่งจะทําให้การจุดไฟติดได้ง่ายและไข้เทียนน้ำมนต์นั้นจะไม่ถูกไฟไหม้หมดไปเสียก่อน
เมื่อจุดเทียนน้ำมนต์แล้ว ก็ส่งเทียนชนวนคืนให้แก่พิธีกรแล้วยกภาชนะน้ำมนต์ถวายแก่พระเถระประธานสงฆ์นั้น
เมื่อยกภาชนะน้ำมนต์ถวายแล้ว นิยมยกมือไหว้พระเถระประธานสงฆ์ แล้วกลับไปนั่งที่เดิม
ต่อจากนั้น ถ้ามีธุรกิจจําเป็น ก็พอปลีกตัวไปได้บ้างแต่ตามความนิยมแล้ว ผู้เป็นประธานพิธี หรือเข้าภาพงานนั้นไม่นิยมปลีกตัวไปไหนในขณะที่พระสงฆ์กําลังเจริญพระพุทธมนต์เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ประธานพิธี หรือแก่เจ้าภาพนั้น นิยมนั่งอยู่เป็นประธานงานจนกว่าจะเสร็จพิธีจึงจะเป็นการถูกต้องและเหมาะสมทุกประการ
