ชาดก คือ เรื่องราวหรือชีวประวัติในชาติก่อนของพระพุทธเจ้า คือสมัยที่พระองค์เป็นพระโพธิสัตว์บำเพ็ญบารมีเพื่อตรัสรู้อยู่ พระองค์ทรงนำมาเล่าให้พระสงฆ์ฟังในโอกาสต่างๆ เรียกเรื่องในอดีตของพระองค์นี้ว่า ชาดก
ชาดก เป็นเรื่องเล่าคล้ายนิทาน จึงบางครั้งเรียกว่า นิทานชาดก แต่มีความหมายต่างจากนิทานที่เล่ากันทั่วไป คือชาดกเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริง แต่นิทานเป็นเรื่องที่แต่งขึ้น
ชาดกที่ทรงเล่านั้นมีนับพันเรื่อง หมายถึงพระองค์ได้เสวยพระชาติเป็นพระโพธิสัตว์นับพันชาติ โดยทรงเกิดเป็นมนุษย์บ้าง เป็นสัตว์บ้าง ( ดูเรื่องเสวยพระชาติ) แต่ที่รู้จักกันโดยทั่วไปคือ ๑๐ ชาติสุดท้ายที่เรียกว่า ทศชาติ และชาติท้ายที่สุดคือที่ทรงเกิดเป็นพระเวสสันดร จึงเรียกเรื่องพระเวสสันดรนี้ว่า เวสสันดรชาดก