ธรรมะวันนี้ สัจกิริยา ตอนที่ ๑๑ พระมหากัปปินเถระ (ล.๔๑, น.๓๐๘, ๓๑๓, มมร.)
๘. คนอื่น ทำสัจกิริยาโดยนึกถึงคุณของพระรัตนตรัย
๘.๑ คาถาธรรมบทเรื่องพระมหากัปปินเถระ (ล.๔๑, น.๓๐๘, ๓๑๓, มมร.) ความตอนหนึ่งว่า
พระราชาตรัสว่า “เมื่อเราทั้งหลายมัวหายานมีเรือเป็นต้น ชาติย่อมนำไปสู่ชรา ชราย่อมนำไป
สู่มรณะ เราไม่มีความสงสัย ออกบวชอุทิศพระรัตนตรัย ด้วยอานุภาพแห่งพระรัตนตรัยนั้น น้ำนี้อย่า
ได้เป็นเหมือนน้ำเลย”
ดังนี้แล้ว ทรงระลึกถึงคุณพระรัตนตรัย ระลึกถึงพุทธานุสสติว่า ‘แม้เพราะเหตุนี้ พระผู้มีพระภาค
เจ้าพระองค์นั้นเป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า’ เป็นต้นพร้อมทั้งบริวารเสด็จไปบนหลังน้ำด้วยม้า
พันหนึ่ง.ม้าสินธพทั้งหลายก็วิ่งไป ดุจวิ่งไปบนหลังแผ่นหิน.ปลายกีบก็ไม่เปียก
พระราชาเสด็จข้ามแม่น้ำแล้ว เสด็จไปข้างหน้าทอดพระเนตรเห็นแม่น้ำอื่นอีกจึงตรัสถามว่า
“แม่น้ำนี้ชื่ออะไร?”อำมาตย์. “ชื่อนีลวาหนานที พระเจ้าข้า.”พระราชา.“แม่น้ำนี้ประมาณ เท่าไร?
”อำมาตย์. “ทั้งส่วนลึก ทั้งส่วนกว้าง ประมาณกึ่งโยชน์ พระเจ้าข้า.” คำที่เหลือก็เช่นกับ
คำก่อนนั้นแล.ก็พระราชาทอดพระเนตรเห็นแม่น้ำนั้นแล้ว ทรงระลึกถึงธรรมานุสสติว่า ‘พระธรรม
อันพระผู้มีพระภาคตรัสดีแล้ว’ เป็นต้นเสด็จไปแล้ว
ครั้นเสด็จข้ามแม่น้ำแม้นั้นไปได้แล้ว ทอดพระเนตรเห็นแม้แม่น้ำอื่นอีก จึงตรัสถามว่า “
แม่น้ำนี้ชื่ออะไร?”อำมาตย์. “แม่น้ำนี้ชื่อว่าจันทภาคานที พระเจ้าข้า.”พระราชา. “แม่น้ำนี้ประมาณ
เท่าไร?”อำมาตย์. “ทั้งส่วนลึก ทั้งส่วนกว้าง ประมาณโยชน์หนึ่ง พระเจ้าข้า.”คำที่เหลือก็เหมือนกับ
คำก่อนนั่นแล.
ส่วนพระราชาทอดพระเนตรเห็นแม่น้ำนี้แล้ว ทรงระลึกถึงสังฆานุสสติว่า ‘พระสงฆ์สาวกของ
พระผู้มีพระภาคเจ้า เป็นผู้ปฏิบัติดีแล้ว’ เป็นต้น เสด็จไปแล้ว.ก็เมื่อเสด็จข้ามแม่น้ำนั้นไป ได้ทอด
พระเนตรเห็นพระรัศมีมีวรรณะ ๖ แต่พระสรีระของพระศาสดากิ่งค่าคบ และใบแห่งต้นนิโครธ ได้
เป็นราวกะว่าสำเร็จด้วยทองคำฯลฯ
พระเทวีตรัสว่า “ถ้ากระนั้น พวกเจ้าจงมา” ดังนี้แล้ว รับสั่งให้เทียมรถพันคัน เสด็จขึ้นรถออก
ไปกับหญิงเหล่านั้น ทอดพระเนตรเห็นแม่น้ำสายที่หนึ่ง ในระหว่างทางตรัสถามเหมือน พระราชา
ตรัสถามแล้วเหมือนกัน ทรงสดับความเป็นไปทั้งหมดแล้ว ตรัสว่า “พวกเจ้าจงตรวจดูทางเสด็จไป
ของพระราชา”
เมื่อหญิงเหล่านั้นกราบทูลว่า “พวกหม่อมฉันไม่เห็นรอยเท้าม้าสินธพ พระเจ้าข้า” ทรงดำริว่า
‘พระราชาจักทรงทำสัจกิริยาว่า ‘เราออกบวชอุทิศพระรัตนตรัย’ แล้วเสด็จไป, ถึงเราก็ออกบวช
อุทิศพระรัตนตรัย, ด้วยอานุภาพแห่งพระรัตนะเหล่านั้นนั่นแล ขอน้ำนี้อย่าได้เป็นเหมือนน้ำ
เลย’ดังนี้แล้วทรงระลึกถึงคุณพระรัตนตรัย ทรงส่งรถพันคันไป
น้ำได้เป็นเช่นกับหลังแผ่นหิน. ปลายเพลาและเกลียวกงแห่งล้อก็ไม่เปียกเลย. พระเทวีเสด็จ
ข้ามแม่น้ำทั้งสองแม้นอกนี้ไปได้ โดยอุบายนั้นเหมือนกัน