ธรรมะวันนี้ สัจกริยา อรรถกถาสูตรที่ ๙ ประวัติพระมหากัปปินเถระ (ล.๓๒, น.๔๘๖, มมร.)
๕. อรรถกถาสูตรที่ ๙ ประวัติพระมหากัปปินเถระ (ล.๓๒, น.๔๘๖, มมร.) ความตอนหนึ่งว่า
ฝ่ายพระราชาเสด็จถึงฝั่งแม่น้ำคงคา พร้อมกับอำมาตย์พันคน.
ขณะนั้น แม่น้ำคงคาเปี่ยมน้ำ เห็นแม่น้ำคงคานั้นแล้ว ต่างก็ดำริและอธิษฐานว่า ‘แม่น้ำคงคา
เปี่ยมน้ำ. เกลื่อนด้วยปลาร้าย ไม่มีทาสหรือมนุษย์ที่มากับพวกเรา ซึ่งจะพึงให้เรือหรือแพแก่พวก
เราในที่นั้น แต่ธรรมดาว่า พระคุณทั้งหลายของพระศาสดา แผ่ไปเบื้องล่างแต่อเวจีมหานรก จน
ถึงภวัคคพรหม ก็ถ้าพระศาสดาทรงเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไซร้ ขอหลังกีบม้าเหล่านี้จงอย่า
เปียกน้ำเลย.’ แล้วก็ควบขับม้าไปทางหลังน้ำ
แม้เพียงกีบม้าแต่ละตัว ก็มิได้เปียกน้ำเลย. ถึงฝั่งโน้นเหมือนไปโดยราชมรรคา แต่แล้วก็ถึง
มหานทีอื่นๆข้างหน้า.
ตรัสถามว่า “แม่น้ำแห่งที่สอง ชื่ออะไร?”
กราบทูลว่า ชื่อว่า “นีลวาหินีมีประมาณครึ่งโยชน์ทั้งส่วนลึก ทั้งส่วนกว้าง พระเจ้าข้า.”
ในแม่น้ำนั้นไม่มีสัจกิริยาอย่างอื่น พากันข้ามแม่น้ำที่กว้างถึงครึ่งโยชน์ด้วยสัจกิริยาแม้นั้น
ทั้งถึงมหานทีที่สามชื่อว่า ‘จันทรภาคา’ ก็พากันข้ามด้วยสัจกิริยานั้นนั่นเอง.
(ส่วนนี้การบรรยายคล้ายในคาถาธรรมบทเรื่องพระมหากัปปินเถระ สัจกิริยาตอนที่ ๑๑)
