วิเวก แปลว่า ความสงัด
วิเวก ในคำวัดใช้หมายถึงความปราศจากสิ่งรบกวนให้ฟุ้งซ่านรำคาญเป็นต้น มี 3 อย่าง
- กายวิเวก สงัดกาย เกิดจากอยู่ในที่ที่ไม่มีความพลุกพล่านหรือเสียงคนและสัตว์มารบกวน ตลอดจนไม่มีความสะดุ้งกลัวภัย เป็นต้น
- จิตตวิเวก สงัดจิต เกิดจากจิตไม่ฟุ้งซ่านไปในอารมณ์ต่างๆ ปราศจากนิวรณ์เข้ามากลุ้มรุมย่ำยี
- อุปธิวิเวก สงัดกิเลส เกิดจากจิตแน่วแน่ เป็นหนึ่งแล้วดำเนินสู่วิปัสสนาจนสามารถละกิเลสได้สิ้นเชิง เป็นความสงัดเด็ดขาด
วิเวก ในคำไทยใช้หมายถึงความเงียบสงัด,ความเปล่าเปลี่ยนใจ, ความโดดเดี่ยวเดียวดาย หรือการปลีกตัวไปอยู่ในที่สงัด เช่นใช้ว่า รู้สึกวิเวก ปลีกวิเวก เป็นต้น
