มงคลที่ ๕ มีบุญวาสนามาก่อน
บุญเเละบาปนั้น เป็นสมบัติของเขา
ย่อมเป็นของติดตามเขาไป
ประดุจเงาติดตามตนไป ฉะนั้น
๑. ผลของบุญ
๑.๑ ญาติมิตรและคนมีใจดีทั้งหลาย เห็นบุรุษผู้จากไปอยู่ต่างถิ่นมานานกลับมาแล้วจากที่
ไกลโดยสวัสดี ย่อมยินดียิ่งว่ามาแล้ว ฉันใด บุญทั้งหลายก็ย่อมต้อนรับบุคคลผู้กระทำบุญไว้ ซึ่ง
จากโลกนี้ไปสู่โลกหน้า ดุจพวกญาติเห็นญาติที่รักมาแล้วต้อนรับอยู่ ฉันนั้น
ขุ.ธ. (พุทธ) มก. ๔๒/๓๙๐
๑.๒ บุคคลไม่ควรดูหมิ่นบุญว่า บุญมีประมาณน้อยจักไม่มาถึง แม้หม้อน้ำยังเต็มด้วยหยาดน้ำ
ที่ตกลงมาทีละหยดๆ ได้ ฉันใด ชนผู้มีปัญญาสั่งสมบุญแม้ทีละน้อยๆ ย่อมเต็มด้วยบุญได้ ฉันนั้น.
ขุ.ธ. (อรรถ) มก. ๔๒/๒๓๐
๑.๓ ผู้มีปัญญาทำกุศลอยู่คราวละน้อยๆ ทุกๆ ขณะโดยลำดับ จึงกำจัดมลทินของตนได้
เหมือนช่างทองปัดเป่าสนิมทอง ฉะนั้น
ขุ.ธ. (อรรถ) มก. ๔๓/๒
๑.๔ แม่น้ำเป็นอันมากที่หมู่ชนอาศัยแล้วไหลไปยังสาครทะเลหลวง ซึ่งจะประมาณมิได้ เป็น
ที่ขังน้ำอย่างใหญ่ มีสิ่งที่น่ากลัวมาก เป็นที่อยู่ของหมู่รัตนะ ฉันใด สายธารแห่งบุญย่อมไหลไปสู่นร
ชนผู้เป็นบัณฑิต ผู้ให้ข้าว น้ำ ผ้า ที่นอน ที่นั่ง และเครื่องปูลาด เหมือนแม่น้ำไหลไปสู่สาคร ฉันนั้น
เหมือนกัน
สัง.ม. (พุทธ) มก. ๓๑/๓๗๓
๑.๕ บุญ และบาปนั้น เป็นสมบัติของเขา และเขาจะพาเอาบุญและบาปนั้นไป อนึ่ง บุญ
และบาปนั้น ย่อมเป็นของติดตามเขาไปประดุจเงาติดตามตนไป ฉะนั้น
สัง.ส. (พุทธ) มก. ๒๔/๔๒๘
๑.๖ สิ่งที่ท่านมุ่งหมายแล้ว จงสำเร็จพลันทีเดียว ความดำริทั้งปวง จงเต็มเหมือนพระจันทร์
ในวันเพ็ญ สิ่งที่ท่านมุ่งหมายแล้ว จงสำเร็จพลันทีเดียว ความดำริทั้งปวงจงเต็มเหมือนแก้วมณี
โชติรส ฉะนั้น
ขุ.ธ. (ปัจเจก) มก. ๔๒/๑๓๒
๑.๗ ธรรมดาท่านผู้เป็นสัตว์เกิดมาในภพสุดท้าย ใครไม่อาจทำลายได้ เพราะมีอุปนิสัยแห่ง
อรหัตผลรุ่งเรืองอยู่ในหทัยของท่าน เหมือนดวงประทีปภายในหม้อ ฉะนั้น
ขุ.ชา. (อรรถ) มก. ๕๖/๓
๑.๘ ธรรมดาเรือย่อมแล่นไปในมหาสมุทรอันกว้างลึก เต็มไปด้วยสัตว์น้ำอันไม่อาจประมาณ
ได้ ฉันใด ภิกษุผู้ปรารภความเพียรก็ควรมีใจขวนขวายสร้างบารมี ทำลายเสียซึ่งสัญญาทั้งปวง
เที่ยวไปเพื่อการรู้แจ้งแทงตลอดในอริยสัจ ๔ ฉันนั้น
มิลิน. ๔๓๑
๑.๙ สัปปบุรุษเมื่อเกิดในสกุล ย่อมเกิดมาเพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อความสุขแก่ชนเป็น
อันมาก คือ แก่มารดา บิดา แก่บุตร ภริยา แก่ทาสกรรมกร คนรับใช้ แก่มิตรสหาย แก่สมณ
พราหมณ์ เปรียบเหมือนมหาเมฆยังข้าวกล้าทั้งปวงให้งอกงาม ย่อมมีมาเพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล
เพื่อความสุขแก่ชนเป็นอันมาก
อัง.ปัญจก. (พุทธ) มก. ๓๖/๙๖
๑.๑๐ บุคคลผู้ทำกุศลกรรมบถ ๑๐ เมื่อตายไปย่อมเข้าถึงสุคติโลกสวรรค์ บุคคลที่ยังอยู่จะ
สวดสรรเสริญวิงวอน ก็ไม่สามารถทำผู้ล่วงลับที่ไปสุคติแล้ว ให้ไปทุคติ อบาย วินิบาต นรกได้
เหมือนหม้อที่มีเนยใส เมื่อโยนจมลงไปในน้ำ เนยใสน้ำมันย่อมลอยขึ้นมาเหนือน้ำ จะสวดสรรเสริญ
วิงวอนให้เนยใส น้ำมัน จมลงไปในน้ำก็ไม่ได้
สัง.สฬา (พุทธ) มก. ๒๙/๑๘๙
๑.๑๑ พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามพระนาคเสนว่า กุศลกรรม และอกุศลกรรมที่บุคคลทำด้วย
รูปนามนี้อยู่ไหน
พระนาคเสนทูลตอบว่า ติดตัวไปเหมือนเงาตามตัว แล้วอุปมาว่า ต้นไม้ที่ยังไม่มีผลก็ไม่อาจชี้
ได้ว่า ผลนั้นอยู่ที่ไหน ดังนั้น เมื่อการสืบต่อยังไม่ขาด ก็ไม่อาจชี้ชัดลงไปได้ว่ากรรมเหล่านั้นอยู่ที่ไหน
มิลิน. ๑๑๒
๑.๑๒ พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามพระนาคเสนว่า เมื่อใกล้ตายมีสติระลึกถึงพระพุทธเจ้า
ครั้งเดียว ก็ไปสวรรค์ ทำปาณาติบาตครั้งเดียวก็ไปนรกได้
พระนาคเสนทูลตอบว่า ก้อนหินเล็กๆ ก็จมน้ำได้ ก้อนหินใหญ่ขนลงเรือบรรทุก เรือก็ลอย
บนน้ำได้
มิลิน ๑๒๗
๒. รูปสมบัติ
๒.๑ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ลักษณะมหาบุรุษ ๓๒ ประการ ซึ่งไม่มีใน มารดาบิดา เหมือนดอกบัวแตกต่างจากโคลนและตมที่เป็นแหล่งกำเนิด
มิลิน. ๑๑๗
๒.๒ สัมผัสทางกายของนางแก้วนั้น เป็นเหมือนปุยนุ่น หรือปุยฝ้าย
ที.ม. (พุทธ) มก. ๑๓/๔๗๘
๒.๓ แม่น้ำใกล้ภูผา หรือหมู่ไม้ดาดาษไปด้วยไม้ไผ่เล็กๆ ย่อมงดงาม ฉันใด เส้นพระโลมชาติก็อ่อนงดงาม ฉันนั้น
ขุ.ชา. (โพธิ) มก. ๖๓/๓๒๔
๒.๔ หน้าของท่านผ่องใสดังทองคำในปากเบ้า และดังดอกกรรณิกาที่บานดี
ขุ.ธ. (อรรถ) มก. ๔๑/๔๗๕
๒.๕ พระนางเจ้านั้นมีดวงพระเนตรเขื่อง ราวกะดวงตาแห่งลูกมฤคหนึ่งขวบเกิดดีแล้ว หรือดุจเปลวเพลิงในเหมันตฤดู
ขุ.ชา. (โพธิ) มก. ๖๓/๓๒๔
๒.๖ ผมของหญิงผู้มีบุญมากเป็นเช่นกับกำหางนกยูง แก้ปล่อยระชายผ้านุ่งแล้วก็กลับมีปลายงอนขึ้นตั้งอยู่ นี้ชื่อว่า ผมงาม
ริมฝีปากเช่นกับผลตำลึงสุก ถึงพร้อมด้วยสีเรียบชิดสนิทดี นี้ชื่อว่า เนื้องาม
ฟันขาวเรียบไม่ห่างกัน งดงามดุจระเบียบแห่งเพชรที่เขายกขึ้นตั้งไว้ และดุจระเบียบแห่งสังข์ที่เขาขัดสีแล้ว นี้ชื่อว่า กระดูกงาม
ผิวพรรณของหญิงดำ ไม่ลูบไล้ด้วยเครื่องประเทืองผิวเลย ก็ดำสนิทประหนึ่งพวงอุบลเขียว ของหญิงขาวประหนึ่งพวงดอกกรรณิกา นี้ชื่อว่า ผิวงาม.
ขุ.ธ. (อรรถ) มก. ๔๑/๗๗
๓. การอุทิศส่วนบุญ
๓.๑ น้ำตกลงบนที่ดอน ย่อมไหลไปสู่ที่ลุ่ม ฉันใด ทานที่ทายกให้ไปจากมนุษย์โลกนี้ ย่อมสำเร็จผลแก่ฝูงเปรต ฉันนั้นเหมือนกัน
ขุ.ขุ. (พุทธ) มก. ๓๙/๒๗๗
๓.๒ ห้วงน้ำเต็มแล้ว ย่อมยังสาครให้เต็ม ฉันใด ทานที่ทายกให้ไปจากมนุษย์โลกนี้ ย่อมสำเร็จผลแก่ฝูงเปรต ฉันนั้นเหมือนกัน
ขุ.ขุ. (พุทธ) มก. ๓๙/๒๗๗
๓.๓ น้ำที่หมู่เมฆให้ตกลงบนที่ดอนบนบก บนภูมิภาคที่สูง ย่อมไหลลงที่ลุ่ม คือ ไหลไปถึงภูมิภาคที่ลุ่มต่ำ ฉันใด ทานที่หมู่ญาติมิตรสหายให้จากมนุษยโลกนี้ ย่อมสำเร็จผลแก่หมู่เปรต ฉันนั้นเหมือนกัน
ขุ.ขุ. (อรรถ) มก. ๓๙/๒๙๖
๓.๔ ฝนห่าใหญ่ตกลงมาย่อมทำให้แม่น้ำ คลอง บึง สระ ที่ดอนทั้งสิ้นเต็มไปด้วยน้ำ แล้วยังไหลไปได้รอบตัว ฉันใด กุศลก็มีผลมากจึงอาจแบ่งไปถึงมนุษย์ และเทพยดาอื่นๆ ได้ ฉันนั้น.
มิลิน. ๓๖๕
