การเทศน์คืออะไร
การเทศน์ คือ การบอก แสดง แจกแจง เปิดเผย ทำให้แจ่ม แจ้งซึ่งธรรม
มีชื่อเรียกโดยเฉพาะอีกอย่างหนึ่งว่า “ธรรมเทศนา”
ซึ่งแปลตรงตัวว่า “การแสดงธรรม”
เมื่อถือเอาความตามนัยข้างต้นย่อมได้ความหมายชัดเจนว่า
การเทศน์นั้นต้องเป็นการแสดงชี้แจงจนกระทั่งแจ่มแจ้งชัดเจน ไม่คลุมเครือ และสิ่งที่แสดงนั้นต้องเป็น
เรื่องของธรรมในพระพุทธศาสนา
หรือธรรมที่เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าที่เรียกว่าพระสัทธรรมเท่านั้น
มิใช่เรื่องอื่น มิใช่สัทธรรมปฏิรูป และเนื้อหาของพระสัทธรรมนั้น
จะเน้นหนักไปที่การให้มองสภาวะความเป็นจริงของชีวิต ซึ่งก็ได้แก่เรื่องความทุกข์ของชีวิต
เรื่องวิธีการหาความสุขให้แก่ชีวิตซึ่งเป็นเรื่องของกระแสโลก
และเรื่องการปฏิบัติตนเพื่อให้พ้นจากกระแสโลกคือทุกข์และสุขนั้น
จนถึง ภาวะที่เรียกว่าโลกุตระหรือพระนิพพาน
ดังที่ปราชญ์ไทยโบราณผูกเป็นค่าคล้องจองไว้ว่า
“ชี้ทางบรรเทาทุกข์ ชี้สุขเกษมศานติ์ ชี้ทางพระนฤพาน ให้พ้นโศกวิโยคภัย”
ดังนั้น หากจะให้นิยามความหมายของการเทศน์ตามคำข้างต้นนั้นว่า
“การเทศน์คือการชี้ทางบรรเทาทุกข์ ชี้สุขเกษมศานติ์ ชี้ทางพระนฤพาน ให้พ้นโศกวิโยคภัย”
ดังนี้ ก็ดูแยบคายและ ครอบคลุมใจความได้เป็นอย่างดี
