มรรคนายก แปลว่า ผู้นำทาง คือ ผู้นำบุญ ผู้แนะนำทางบุญ ผู้ชี้ทางบุญ เขียนว่า มัคนายก ก็มี
มรรคนายก ใช้เรียกคฤหัสถ์ผู้ประสานติดต่อระหว่างวัดกับชาวบ้านในกิจการต่างๆ ของวัด หรือผู้เป็นหัวหน้าในพิธีทำบุญในวัด เช่นนำอาราธนาศีล อาราธนาพระปริตร นำถวายทานตลอดจนจัดแจงดูแลศาสนพิธีอื่นให้ถูกต้องเรียบร้อย มรรคนายกที่ดีและเก่งจะทำให้งานบุญต่างๆ ในวัดสำเร็จเรียบร้อยและเป็นระเบียบสวยงาม
มรรคนายก อาจเป็นชายหรือหญิงก็ได้และแต่ละวัดอาจมีหลายคนก็ได้
มรรคทายก แปลว่า ผู้ให้ทาง หรือ ผู้บอกทางบุญทางสวรรค์ให้ เป็นคำเรียกที่เพี้ยนมาจากคำว่า มรรคนายก