.....ใครเคยเลี้ยงสุนัข แมว นก กระต่าย หรือแม้แต่ปลาทอง คงปฏิเสธไม่ได้ว่า นานวันเข้าย่อมเกิดความรู้สึกผูกพัน วันใดเจ้าสัตว์เลี้ยงตัวเล็กของเรามีอันต้องพลัดพรากจากกันไป ก็เกิดอาการ "ใจหาย" เป็นธรรมดา
.....ที่บ้านริมน้ำของดิฉัน เราเลี้ยงไก่แจ้ตัวเล็กไว้สองตัว คนที่ให้มาเข้าใจว่า ไก่แจ้ตัวลายสีน้ำตาลเป็นตัวผู้ ส่วนตัวสีขาวเป็นตัวเมีย แต่ที่จริงเจ้าตัวสีขาวเป็นตัวผู้เหมือนกัน ไก่แจ้ทั้งสองตัวอยู่ด้วยกันอย่างรักใคร่ปรองดองกันดี แม้บางทีจะจิกตีกันเลือดกระเซ็นบ้าง ก็เป็นเพียงการหยอกเอินแบบผู้ชายๆ เท่านั้น
.....เจ้าน้ำจิ้ม หมาตัวใหญ่ข้างบ้าน เป็นแขกที่เราไม่ต้อนรับ มันชอบมุดรั้วมาแอบมองไก่ของเราบ่อยๆ ดิฉันจะหยิบก้อนหินขว้างมัน เพื่อทำลายความฝันลมๆ แล้งๆ ของมันที่จะมาเอาไก่แจ้ของเราไปเป็นอาหารว่าง
.....วันหนึ่งดิฉันได้ยินเสียงคุณแม่เอ็ดอึง จึงรีบมาดู เห็นขนไก่สีขาวกระจายอยู่ทั่วลานบ้าน เห็นไก่แจ้ตัวลายเดินเหงื่องหงอยอยู่เพียงลำพัง มันกำลังมองดูพี่สาวดิฉันจัดการฝังร่างเพื่อนรักของมัน หลังจากสิ้นเสียงบ่นของคุณแม่แล้ว บ้านเงียบจนเหงา เพราะเจ้าลายไม่ส่งเสียงร้อง เสียงขันเลย มันคงไม่รู้ว่าจะคุยกับใคร
.....ใครไปใครมาก็บ่นแต่สงสารเจ้าลายที่กำพร้าเพื่อน ในที่สุดก็มีคนหาไก่แจ้ตัวเมียมาให้อีก ๓ ตัว เจ้าลายสะบัดสะบิ้งไม่ยอมคบหาด้วย คงยังตัดใจเรื่องเพื่อนรักไม่ได้ แต่ไม่นานไก่สาวทั้งสามตัวก็ได้เลื่อนตำแหน่งเป็นคุณนายของเจ้าลายไปทุกวันนี้เวลาออกเดินคุ้ยเขี่ยหาอาหารก็ไปกันเป็นขบวน เพราะคุณนายแต่ละตัวก็มีลูกกันตัวสองบ้าง สามบ้าง เจ้าลายจะนำทีมออกหาอาหาร เวลาเจออะไรแปลกๆ เจ้าลายก็จะส่งเสียงร้องเรียกลูกเมียมากิน วันหนึ่งมันร้องเสียลั่นบ้าน ทั้งลูกทั้งเมียกรูกันมาดู แต่พอไม่เห็นอะไรที่จะเป็นอาหารได้ก็แยกย้ายกันไป เหตุการณ์นี้ไม่ได้รอดพ้นสายตาคุณแม่ที่เฝ้ามองดูอยู่
....."ไม่มีอะไรให้เขากิน แล้วไม่เรียกเขามาทำไม ฮึ! ไม่ได้เรื่องเลยแกนี่" เสียงคุณแม่บ่น ราวกับเจ้าลายเป็นผู้ชายไม่มีน้ำยา หาเลี้ยงครอบครัวไม่ได้ยังไงยังงั้นทุกเช้าหลังจากคุณแม่ตักบาตรแล้ว ข้าวสวยที่ติดขันข้าว คุณแม่จะเอาน้ำใส่ขันล้างเศษข้าวแล้วสาดลงกับพื้น เจ้าลายจะส่งเสียงร้องเรียกลูกเมียมาจิกกินข้าวสวยพร้อมกัน เป็นอาหารมือเช้าของครอบครัว
.....เพื่อนนักจิตวิทยาเล่าให้ฟังว่า สัตว์เลี้ยงที่เราให้อาหารมันกิน ให้ความรัก ให้การสัมผัสกอดรัด ลูบหัวลูบหางมันเล่น ดูเหมือนเราจะเป็นฝ่ายให้มันฝ่ายเดียว แต่แท้จริงแล้วเราก็เป็นฝ่ายได้รับเช่นกัน ใจอิ่มเอิบ เบิกบาน การผ่อนคลายจากความตึงเครียด ความสุขใจทั้งมวลคือ สิ่งที่ผู้ให้ได้รับก่อนใคร สำหรับคุณแม่ของดิฉัน ไก่แจ้ทั้งฝูงก็ทำให้ชีวิตของท่านไม่เงียบเหงาเกินไป
ภัทรา ประภาสชล