ตอนที่ ๑๑
พระโพธิสัตว์คุณานันทะ
การจะตรัสรู้ธรรมเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้นั้น จะต้องสั่งสมบ่มบารมีมานับภพนับชาติไม่ถ้วน แต่ละภพแต่ละชาติที่เกิดมานั้น ต้องสร้างบารมีชนิดเอาชีวิตเป็นเดิมพัน ดังเช่น “ท่านคุณานันทะเถระ” ผู้กอบกู้พระพุทธศาสนาในศรีลังกาให้กลับฟื้นคืนมาอีกครั้ง การบังเกิดขึ้นของท่านนั้น เป็นไปเพื่อประโยชน์สุขแก่ชาวโลกทั้งมวล ชีวิตของท่านประดุจแสงสว่างที่ส่องนำทางชาวโลก ที่กำลังตกอยู่ในความมืดบอดของห้วงอวิชชา ความไม่รู้ตามความเป็นจริงของบุคคลเหล่านั้น จะนำไปสู่ความเสื่อมโดยที่ไม่มีผู้ใดรู้ตัวเลย แต่ด้วยดวงปัญญาอันบริสุทธิ์ ประกอบกับมหากรุณาของท่านที่มีต่อมวลมนุษย์ ความไม่รู้จริงเหล่านั้น จึงได้ถูกลบล้างให้มลายหายไป ดวงแก้วแห่งธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงได้เจิดจรัสขึ้นอีกครา นำพาสันติสุขให้บังเกิดขึ้น
ท่านคุณานันทะ จึงได้ชื่อว่า เป็นผู้มีคุณูปการอย่างยิ่งต่อพระพุทธศาสนา ผลงานของท่านเป็นสิ่งที่ยากที่จะหาใครกระทำได้ เพราะเป็นสิ่งที่อยู่เหนือวิสัยของคนธรรมดาทั่วไป วิสัยของพระบรมโพธิสัตว์เท่านั้นที่จะสามารถกระทำได้เช่นนี้ ฐานะของท่านจึงมิใช่เพียงพระภิกษุธรรมดาสามัญ แต่เป็นฐานะของพระโพธิสัตว์ ที่จุติลงมาเพื่อรื้อสัตว์ขนสัตว์ นำพาสรรพชีวิตมุ่งสู่พระนิพพานโดยแท้
เนื้อหาต่อไปนี้ เป็นการกล่าวถึงความเป็นมาของพระโพธิสัตว์คุณานันทะ ที่ไม่ปรากฏในบทความ หรืองานเขียนใดๆ เป็นอัตชีวประวัติที่เป็นอสาธารณะ ไม่ทั่วไปแก่บุคคลทั้งหลาย เนื้อหาในส่วนนี้เป็นอีกทรรศนะหนึ่งของโรงเรียนอนุบาลฝันในฝันวิทยา ซึ่งคุณครูไม่ใหญ่ ได้เมตตานำมาถ่ายทอดให้แก่นักเรียนทุกคน
หากอรรถกถา (Commentary Texts) หมายถึง คำอธิบายพระไตรปิฎก ซึ่งถือเป็นหลักฐานในคัมภีร์พระพุทธศาสนาชั้นที่ ๒ แล้ว คำอธิบายในทรรศนะของคุณครูไม่ใหญ่ก็ขอสมมติให้เป็น “อรรถกโถ” ซึ่งนำมาขยายความเพิ่มเติมจากส่วนที่มีอยู่ จึงขอให้เนื้อหาในส่วนนี้จัดเป็น “ภาคอรรถกโถจารย์” เพิ่อเสริมสร้างความเข้าใจให้เกิดความกระจ่างมากยิ่งขึ้น
คุณครูไม่ใหญ่ได้อธิบายขยายความโดยละเอียด ถึงเรื่องราวความเป็นมาของพระโพธิสัตว์คุณานันทะ ก่อนที่จะมาบังเกิดในมนุษยโลก เป็นเหตุการณ์ที่สอดคล้องกับหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของศรีลังกาในขณะนั้น ซึ่งเมื่อได้ศึกษาถึงทรรศนะของคุณครูไม่ใหญ่แล้ว ย่อมยังผลให้เกิดความเข้าใจได้ชัดเจนมากขึ้น นอกจากนี้ ยังก่อให้เกิดความรักในพระพุทธศาสนา เกิดแรงบันดาลใจในการที่จะปกป้องและรักษาพระพุทธศาสนา ให้ดำรงคงอยู่เป็นที่พึ่งให้แก่มวลมนุษยชาติ ไปตราบนานเท่านานอีกด้วย
