“เศรษฐกิจพอเพียง” (Sufficiency Economy) เป็นปรัชญาที่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำรัสชี้แนะแนวทางการดำเนินชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทยมาโดยตลอด รวมถึงการพัฒนาและบริหารประเทศ ที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของ “ทางสายกลาง” คำนึงถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ตลอดจนใช้ความรู้ ความรอบคอบ และคุณธรรม ประกอบการวางแผน การตัดสินใจ และการกระทำ
จากวันเฉลิมพระชนมพรรษา 5 ธันวาคม 2548 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำรัสเน้นย้ำถึงเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง ดังความตอนหนึ่งว่า
“จะทำอะไรก็ขอให้แต่ละคนมีความสำเร็จพอสมควร เศรษฐกิจพอเพียงคือทำให้พอเพียง ถ้าไม่พอเพียงไปไม่ได้ แต่ถ้าทำให้พอเพียงสามารถนำพาประเทศให้ไปได้ดี ก็ขอให้ทุกคนประสบความสำเร็จ ในความสำเร็จพอเพียง และเพื่อให้บ้านเมืองบรรลุความสำเร็จที่แท้จริง”
ทรงมีพระราชดำรัส เรื่อง เศรษฐกิจพอเพียงครั้งแรกเมื่อ วันเฉลิมพระชนมพรรษา 5 ธันวาคม 2540 ซึ่งได้มีการขานรับนำแนวคิดเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติกันหลายหน่วยงาน แต่คนส่วนมากมักเข้าใจว่าเศรษฐกิจพอเพียงเป็นเรื่องของเกษตรกรในชนบทเท่านั้น แต่แท้ที่จริงผู้ประกอบอาชีพอื่น เช่น พ่อค้า ข้าราชการ และพนักงานบริษัทต่าง ๆ ก็สามารถนำแนวพระราชดำรัสเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต์ใช้ได้
