สิ่งที่มักจะพูดกันติดปากว่า
“ฉันนะชอบเป็นตัวของตัวเอง มีความเป็นตัวของตัวเองสูงชอบความเป็นอิสระ ไม่ชอบอยู่ในกรอบ ระเบียบวินัย อยู่แล้วอึดอัด”
ถ้าเราพิจารณาให้ลึกซึ้งในสิ่งที่พูดอย่างนี้ ถ้อยคำอย่างนี้เขาจะชอบความเป็นอิสระ อยากเป็นตัวของตัวเอง
แต่การกระทำมักจะสวนทาง คือ ชอบตามใจตัวเองมากกว่าที่จะเป็นตัวของตัวเอง แต่ไปใช้สับสนปนกัน
ผู้ที่ชอบอิสระ เป็นตัวของตัวเองก็จะมีแต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระอรหันต์เท่านั้น ที่ท่านเป็นตัวของตัวเอง
เป็นอิสระ คือ ท่านไม่ถูกมารบังคับบัญชาได้ เป็นอิสระจากการบังคับบัญชาของเขาให้ใจทุรนทุรายกระสับกระส่าย ตามใจตัวเอง ตามกระแสกิเลสที่มันบังคับให้คิด ให้พูด ให้ทำอย่างนั้นเรื่อยเปื่อยกันไป
จนกระทั่งหลงเข้าใจว่า นั่นคือ อิสรภาพ นั่นคือ ความเป็นตัวของตัวเองแต่ที่จริงไม่ใช่เลย อันนั้นแหละ ยังอยู่ในบังคับบัญชาของเขา
มันเป็นการตามใจตัวเองหรือพูดเต็มๆ ตามใจตามที่กิเลสหรือมารเขาบังคับให้คิดอย่างนั้น
พูดอย่างนั้น ทำอย่างนั้น ฟุ้งซ่านเรื่อยเปื่อยกันไป อยากจะคิด อยากจะพูดอยากจะทำอะไรก็ปล่อยตามใจกันไป คือแพ้เขาเสียจนชิน อย่างงั้นนั่นยังไม่ใช่เป็นตัวของตัวเอง นั่นยังไม่เป็นอิสระ
