อทฺธานปริจฺเฉทโต ระลึกโดยชีวิตมีกำหนดกาล

วันที่ 28 กค. พ.ศ.2558

 

 

 อทฺธานปริจฺเฉทโต ระลึกโดยชีวิตมีกำหนดกาล

อทฺธานปริจฺเฉทโต อธิบายว่า อายุขัยของมนุษย์ทั้งหลายในปัจจุบันนี้สั้น

            ผู้ที่มีอายุยืน มีอายุอยู่ถึง 100 ปี หรือเกินกว่านั้นก็มีอยู่บ้าง แต่เป็นส่วนน้อย เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า

“    ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อายุของมนุษย์ทั้งหลายนี้น้อยนัก จำต้องไปสู่สัมปรายภพ ควรทำกุศล ควรประพฤติพรหมจรรย์ สัตว์ผู้เกิดมาแล้วจะไม่ตายไม่มี ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย คนที่เป็นอยู่นาน ย่อมเป็นอยู่ได้เพียงร้อยปี หรือจะอยู่เกินไปได้บ้าง ก็มีน้อย”12)

 

            ในอรกานุสาสนีสูตร13) ได้กล่าวถึงชีวิตว่าเป็นของน้อย นิดหน่อย มีทุกข์มาก มีความ คับแค้นมาก ดังนั้น จึงต้องหมั่นสั่งสมบุญกุศล ควรประพฤติพรหมจรรย์ เพราะผู้ที่เกิดมาแล้วไม่ตายนั้นไม่มี โดยได้อุปมาชีวิตไว้ 7 อย่าง คือ

            1.เหมือนหยาดน้ำค้างบนยอดหญ้าหยาดน้ำค้างบนยอดหญ้า เมื่ออาทิตย์ขึ้นมาย่อมแห้งหายไปได้เร็ว ไม่ตั้งอยู่นาน แม้ฉันใด ชีวิตมนุษย์ทั้งหลายเปรียบเหมือนหยาดน้ำค้าง ฉันนั้นเหมือนกัน นิดหน่อย รวดเร็ว มีทุกข์มาก มีความคับแค้นมาก จะพึงถูกต้องได้ด้วยปัญญา ควรกระทำกุศล ควรประพฤติพรหมจรรย์ เพราะสัตว์ที่เกิดแล้วจะไม่ตายไม่มี

            2.เหมือนฟองน้ำในน้ำเมื่อฝนตกหนัก หนาเม็ด ฟองน้ำย่อมแตกเร็ว ตั้งอยู่ไม่นาน แม้ฉันใด ชีวิตของมนุษย์ทั้งหลาย เปรียบเหมือนฟองน้ำ ฉันนั้นเหมือนกัน นิดหน่อย รวดเร็ว มีทุกข์มาก มีความคับแค้น มาก จะพึงถูกต้องได้ด้วยปัญญา ควรกระทำกุศล ควรประพฤติพรหมจรรย์ เพราะสัตว์ที่เกิด มาแล้วจะไม่ตายไม่มี

            3.เหมือนรอยไม้ขีดน้ำรอยไม้ที่ขีดลงไปในน้ำ ย่อมกลับเข้าหากันเร็ว ไม่ตั้งอยู่นาน แม้ฉันใด ชีวิตของมนุษย์ทั้งหลาย เปรียบเหมือนรอยไม้ที่ขีดลงไปในน้ำฉันนั้นเหมือนกัน

            4.เหมือนธารน้ำหลั่งลงมาจากภูเขาแม่น้ำไหลลงจากภูเขา ไหลไปไกล กระแสเชี่ยวพัดพาเอาสิ่งที่พอจะพัดไปได้ ไม่มีระยะเวลาหรือชั่วครู่ที่มันจะหยุด แต่ที่แท้แม่น้ำมีแต่ไหลเรื่อยไปถ่ายเดียว แม้ฉันใด ชีวิตของมนุษย์ทั้งหลาย เปรียบเหมือนแม่น้ำที่ไหลลงจากภูเขา ฉันนั้นเหมือนกัน

            5.เหมือนคนแข็งแรงจะบ้วนน้ำลายที่ปลายลิ้นบุรุษมีกำลัง อมก้อนน้ำลายไว้ที่ปลายลิ้นแล้วพึงถ่มไปโดยง่ายดาย แม้ฉันใด ชีวิตของมนุษย์ทั้งหลาย เปรียบเหมือนก้อนน้ำลาย ฉันนั้นเหมือนกัน

            6.เหมือนชิ้นเนื้อที่คนวางลงในกะทะเหล็กที่ร้อนจัดชิ้นเนื้อที่ใส่ไว้ในกะทะเหล็ก ซึ่งมีไฟเผาตลอดทั้งวัน ย่อมจะย่อยยับไปรวดเร็ว ไม่ตั้ง อยู่นาน แม้ฉันใด ชีวิตของมนุษย์ทั้งหลาย เปรียบเหมือนชิ้นเนื้อ ฉันนั้นเหมือนกัน

             7.เหมือนโคที่เขานำไปฆ่าแม่โคที่จะถูกเชือด ที่เขานำไปสู่ที่ฆ่าย่อมก้าวเท้าเดินไปใกล้ที่ฆ่า ใกล้ความตาย แม้ฉันใด ชีวิตของมนุษย์ทั้งหลาย เปรียบเหมือนแม่โคที่จะถูกเชือด ฉันนั้นเหมือนกันนิดหน่อย รวดเร็ว มีทุกข์มาก มีความคับแค้นมาก จะพึงถูกต้องได้ด้วยปัญญา ควรกระทำกุศล ควรประพฤติพรหมจรรย์ เพราะสัตว์ที่เกิดมาแล้วจะไม่ตายไม่มี

 

------------------------------------------------------------------------

12) สังยุตตนิกาย สคาถวรรค, มก. เล่ม 25 ข้อ 440 หน้า 26.
13) อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต, มก. เล่ม 37 ข้อ 71 หน้า 273-274.

 สมถกัมมัฏฐาน 40 วิธี

 


 

 ยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคล Total Execution Time: 0.042325333754222 Mins