สรุปโอวาทที่เกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมที่ ๒๒๙
อย่าเขียนตามกัน : การเขียนประสบการณ์ให้เขียนตามความเป็นจริง อย่าเขียนตามกันเพราะมันไม่เกิดประโยชน์ แต่ถ้าเขียนแล้วประสบการณ์ตรงกันก็ไม่เป็นไร นี่คือข้อสอบของชีวิต ลูกทิ้งทุกอย่างในชีวิตทางโลกมา เพื่อมาเอาความจริง เพื่อช่วยให้เราพ้นทุกข์
ความสุขอยู่หนใด : เหตุที่ชาวโลกทั้งหลายมีความทุกข์ เพราะว่ามีความทะยานอยาก และไม่รู้ว่าแก่นสารของชีวิตคืออะไร อะไรคือที่พึ่งที่ระลึกที่แท้จริง และจะเข้าถึงได้อย่างไร ทั้ง ๆ ที่ต่างก็แสวงหาความสุข หรือสิ่งที่จะมาเชื่อมต่อกับความสุขที่แท้จริง แต่ไม่รู้ว่า ความสุขนั้นอยู่ที่ไหนมีลักษณะเป็นอย่างไร และอะไรจะเป็นตัวเชื่อม เมื่อไม่เข้าใจ ไม่รู้จัก ก็ทำไปตามที่ได้ยินได้ฟังมา หรือเข้าใจเอาเองตามรสนิยม ถ้าเข้าใจว่า สิ่งที่จะเชื่อมให้ถึงความสุขได้คือทรัพย์ ก็จะแสวงหาทรัพย์ ถ้าเข้าใจว่า ความสุขอยู่ที่การดื่มน้ำเมา ก็จะไปดื่มน้ำเมา ถ้าเข้าใจว่า อยู่ที่การพนัน ก็จะไปเล่นการพนัน หรือความสุขอยู่ในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์ เข้าใจอย่างไรก็จะไปทำอย่างนั้น แต่พอไปถึงก็ไม่พบ เมื่อไม่พบก็เบื่อหน่าย แล้วก็แสวงหากันใหม่ เหมือนนกที่กระโดดจากกิ่งไม้นี้ไปสู่กิ่งไม้โน้นเรื่อยไป แท้ที่จริงความสุขที่แสวงหานั้นอยู่ในตัว ไม่ใช่เป็นของใกล้ตัว แต่เป็นสิ่งที่อยู่ในตัวของทุก ๆ คน
คุณครูไม่ใหญ่
