สรุปโอวาทที่เกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมที่ ๓๑๘
เกาะแห่งธรรม : อยากให้ลูกนั่งให้เห็นธรรมะกันจริง ๆ ถ้าจะเห็นธรรมะได้จะต้องเข้าถึง “เกาะ” คือ “เกาะแห่งธรรม ที่อยู่ภายในตัว” และให้เข้าถึงเกาะ “อตฺตทีปา อตฺตสรณา อนญฺญสรณา” “เกาะ” คือ ศูนย์กลางกายฐานที่เจ็ด ที่พ้นห้วงน้ำแห่งวัฏฏะ มีเกาะเป็นที่พึ่ง ข้ามพ้นน้ำ เกาะภายในตัว ซึ่งเกาะที่ล้อมรอบด้วยแสงสว่างแห่งธรรม “ธมฺมทีปา ธมฺมสรณา อนญฺญสรณา” เกาะที่ล้อมรอบด้วยแสงแห่งธรรมที่อยู่ภายในตัว ในตำแหน่งฐานที่เจ็ด ตำแหน่งที่โผล่พ้นน้ำ พ้นวัฏฏะ พ้นกระแสแห่งกิเลส ได้ตัวเองเป็นที่พึ่งแล้ว “อตฺตทีปา อตฺตสรณา” มีตัวเป็นที่พึ่ง “อนญฺญสรณา” ต้องพ้นห้วงน้ำ ถ้ายังไม่เห็นธรรมะ แปลว่า เกาะยังโดนน้ำท่วมอยู่ ซึ่งยังมิอาจเรียกว่า “เกาะ” ได้เหมือนกับที่เราว่ายน้ำในทะเล เราต้องหาที่เกาะใช่ไหม ไม่อย่างนั้นก็จมน้ำตาย
จริงจังแค่ไหน : การปฏิบัติธรรม...ถือเป็นชีวิตจิตใจของนักบวช เราจะต้องยึดเรื่องนี้เป็นหลัก เรื่องอื่นเป็นเรื่องรอง แม้ว่า...จะมีภารกิจอันใดก็ตาม ตั้งแต่ตื่นนอนจนกระทั่งเข้านอน เราจะต้องฝึกฝนใจ...ให้หยุดให้นิ่งอยู่ภายใน ฝึกวางใจที่ศูนย์กลางกายให้เป็น ฝึกบ่อยๆ เข้า ก็จะเกิดความคุ้นเคย แล้วก็หยุดนิ่งอยู่ภายใน
ที่เคยยาก... ก็จะง่าย
ที่เคยมืด... ก็จะสว่าง
ที่เคยฟุ้ง... ก็จะเป็นสมาธิ
ที่เคยมีทุกข์... ก็มีสุข
ที่เคยอึดอัด... ก็จะเบิกบาน
ขึ้นอยู่กับว่า...เราเอาจริงเอาจังแค่ไหน
คุณครูไม่ใหญ่
