ความเคารพคืออะไร ?
ความเคารพมีความสำคัญมาก เพราะเป็นตัวบ่งชี้ความเจริญรุ่งเรืองทั้งทางโลกและทางธรรม ทั้งส่วนตัวและส่วนรวมของประเทศชาติ เนื่องจากความเคารพเป็นเรื่องใหญ่ และเป็นเรื่องของใจที่มีคุณภาพ ผู้ที่สามารถพูดเรื่องนี้ได้ดี จะต้องเป็นผู้ที่มองเห็นใจของตนเอง และมองเห็นใจของสัตว์โลก รวมไปถึงรู้คุณสมบัติของ
ใจตนเองและใจสัตว์โลก อย่าว่าแต่คนทั่วไปเลย แม้แต่ศาสดาไหน ๆ ในโลกยุค ไหนก็ตามที ไม่มีใครรู้เรื่องใจได้เกินกว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพราะฉะนั้น เมื่อต้องการศึกษาเรื่องความเคารพ เราก็ต้อง ศึกษาจากคำสอนของพระพุทธองค์
คำแปลของ เคารพ
คำว่า เคารพ เป็นคำไทยที่แผลงมาจากภาษาบาลีว่า คารวะและ ครุ
ครุ แปลว่า หนักแน่น ตระหนัก ธรรมชาติที่ควรได้ ไม่ควรทอดทิ้ง ไม่ควรดูหมิ่น (ควรใส่ใจ) ด้วยอำนาจการเคารพและยำเกรงหรือด้วยอำนาจการพอใจ จึงทำให้ไม่หวั่นไหวง่ายต่อบาปอกุศล ต่อความชั่ว และไม่คล้อยตามคนพาลได้ง่าย
เพื่อจะส่องความของคำว่า คารวะ และ ครุ นี้ให้ชัดเจน จึงขอยกคำตรงข้ามกับคำนี้คือคำว่า ลหุ แปลว่า เบา ซึ่งความหมายในที่นี้ คือ ความดูเบา ความไม่ใส่ใจในคุณและโทษให้แจ่มชัด จึงทำให้หวั่นไหวง่ายต่อบาปอกุศล ต่อความชั่ว และคล้อยตามคนพาลได้ง่าย
บุคคลผู้ควรแก่ความเคารพ เช่น พระตถาคตเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า พระสาวกของพระตถาคต อุปัชฌาย์ อาจารย์ มารดา บิดา พี่ชาย พี่สาว เป็นต้น ซึ่งเป็นผู้ถ่ายทอดความรู้และความดีให้
ความหมายของ เคารพ
เมื่อเราดูคำแปลของ คารวะ และ ครุ ในภาคปริยัติแล้ว เราก็จะพอมองเห็นความหมายของความเคารพในเชิงปฏิบัติได้ดังนี้
ความหมาย โดยย่อ
ความเคารพ หมายถึง ความตระหนักในคุณงามความดีของบุคคล หรือสิ่งหนึ่งสิ่งใด จนกระทั่งอดไม่ได้ที่จะแสดงความยอมรับนับถือด้วยความจริงจังและจริงใจ
ความหมาย โดยลึกซึ้ง
ความเคารพ หมายถึง ความดีที่ฝังลึกอยู่ในใจที่ทำให้บุคคล มีใจอ่อนนโยน ไม่เเข็ง กระด้าง ละมุนละไม ละเอียด ประณีต จนกระทั่งทำให้
๑) ไม่มีความคิดที่จะไปจับผิดใคร ๆ หรือสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ไม่คิดลบหลู่ดูถูก ไม่คิดตีเสมอใคร ๆ
๒) คิดแต่จะค้นหาคุณความดีในบุคคล ในสิ่งใดสิ่งหนึ่งว่ายัง มีอะไรอีกบ้าง จนกระทั่งเห็นตระหนักแก่ใจ ได้อย่างชัดเจน ในบุคคลนั้น ๆ ในสิ่งนั้น ๆ
๓) นอกจากเห็นคุณความดีในบุคคลและสิ่งต่าง ๆ ได้ชัดเจนแล้ว ยังอดไม่ได้ที่จะยอมรับนับถือด้วยการยกย่อง เทิดทูน อย่างเหมาะสม ด้วยกาย วาจา ใจ ทั้งต่อหน้าและลับหลังบุคคลนั้น ๆ และสิ่งนั้น ๆ อย่างมั่นคง จริงจัง และจริงใจ ไม่มีการเสแสร้ง แกล้งทำแม้แต่น้อยนิด เพื่อให้คุณงามความดีนั้น ๆ บังเกิดขึ้นในตนเอง
ตามไปด้วย
" ความเคารพ หมายถึงความดีที่ฝังลึกอยู่ในใจ ทำให้ไม่คิดจับผิด คิดแต่จะค้นหาคุณความดี ตระหนักในคุณความดีของบุคคล สิ่งของ หรือเหตุการณ์ จนกระทั่งอดไม่ได้ที่จะแสดงความยอมรับนับถือ ด้วยความมั่นคง จริงจังและจริงใจเพื่อให้คุณงามความดีนั้นบังเกิดขึ้นในตนเองตามไปด้วย "
จากหนังสือ ที่สุดแห่งธรรม ถึงได้ด้วยความเคารพ1
โดยคุณครูไม่เล็ก
