ส่องธรรม ล้ำภาษิต

น โส ราชา โย อเชยฺยํ ชินาติ
น โส สขา โย สขารํ ชินาติ
น สา ภริยา ปติโน น วิเภติ
น ฌต ปุตฺตา เย น ภรนฺติ ชิณฺณํ ฯ

ราชาที่มุ่งเอชนะคนที่ไม่ควรเอาชนะ ไม่ชื่อว่าเป็นพระราชา
เพื่อนที่มุ่งเอาชนะเพื่อน ไม่ชื่อว่าเป็นเพื่อน
ภรรยาที่ไม่ยำเกรงสามี ไม่ชื่อว่าเป็นภรรยา
ลูกที่ไม่เลี้ยงดูพ่อแม่ผู้แก่เฒ่า ไม่ชื่อว่าเป็นลูก

(มหาสุตโสมชาดก ขุ.ชา. ๒๘/๑๕๑)

ผู้ใหญ่รังแกเด็กและผู้อ่อนแอกว่า ไม่ชื่อว่าเป็นผู้ใหญ่

ด้วยจิตใจ ปัญญา เวลา ของผู้ใหญ่ที่ดีนั้น

ย่อมไม่สูญเสียไปกับเรื่องไม่เป็นเรื่อง

 

เพื่อนที่คอยข่ม คอยเอาชนะเพื่อน ไม่ชื่อว่าเป็นเพื่อน

ด้วยมิตรไมตรี และน้ำใจอันงามของเพื่อนแท้นั้น

ย่อมไม่แสดงความหยิ่งผยอง และความน่ารังเกียจนั้นต่อเพื่อน

 

ภรรยาที่ไม่ยำเกรง ไม่ให้เกียรติสามี ไม่ชื่อว่าเป็นภรรยา

ด้วยความซื่อสัตย์ ความอ่อนน้อม ความอ่อนหวานของภรรยาที่ดีนั้น

ย่อมไม่เหยียบย่ำเกียรติภูมิของสามี ทั้งทางตรงและทางอ้อม

 

ลูกที่ทอดทิ้ง ไม่เลี้ยงดูพ่อแม่ผู้แก่เฒ่า ไม่ชื่อว่าเป็นลูก

ด้วยความกตัญญูกตเวที และจิตวิญญาณของผู้มีพระคุณ

ให้มีความสุขสำราญกายใจ ทั้งภพนี้และภพหน้า

 

ทุกเพศภาวะ ต่างมีหน้าที่และความรับผิดชอบ

พี่พึงกระทำ และมิพึงกระทำต่อบุคคลรอบตัว

การหมั่นพินิจพิเคราะห์และสำรวจสิ่งที่ตนเองกระทำ

จึงเป็นการสร้างสรรค์ชีวิตตนให้สูงค่า

และยังผลให้โลกใบนี้น่าอยู่ยิ่งขึ้น

ขอขอบคุณ หนังสือ ส่องธรรม ล้ำภาษิต เล่ม ๒
สงวนลิขสิทธิ์ตาม พ.ร.บ.ลิขสิทธิ์ พ.ศ. ๒๕๓๗
ห้ามนำไปใช้ประโยชน์ทางการค้าหรือหากำไร ผู้ฝ่าฝืนมีความผิดและต้องรับโทษตามกฎหมาย