การเจริญเทวตานุสติ
เทวตานุสติ คือ การระลึกถึงกุศลกรรมของตน มีศรัทธาเป็นต้น โดยเปรียบเทียบกับเทวดา พรหมทั้งหลาย ที่บริบูรณ์ด้วยสัปปุริสรัตนะ 7 อย่าง และสัทธรรม 7 ประการอยู่เนืองๆ
การเจริญเทวตานุสตินี้ ผู้เจริญจะต้องอยู่ในสถานที่ที่เงียบสงัดจากฝูงชน แล้วรำลึกถึงความเป็นไปของเทวดาและพรหมทั้งหลายว่า ขณะที่ท่านเหล่านั้นยังเป็นมนุษย์อยู่นั้น ท่านเหล่านั้นล้วนแต่เป็นผู้ที่บริบูรณ์ด้วยธรรมอันดีงาม มีสัปปุริสรัตนะ 7 อย่าง คือ ศรัทธา ศีล สุตะ จาคะ ปัญญา หิริ โอตตัปปะ และสัทธรรม 7 ประการ คือ ศรัทธา หิริ โอตตัปปะ พาหุสัจจะ วิริยะ สติ ปัญญา ด้วยกันทั้งสิ้น ฉะนั้นเมื่อตายลงก็ได้ไปบังเกิดในเทวภูมิ พรหมภูมิ
ธรรมที่มีสภาพอันดีงามเหล่านี้ เราก็มีอยู่เหมือนกัน เมื่อพิจารณาเปรียบเทียบดูอยู่เนืองๆ แล้วก็บังเกิดความโสมนัสใจเป็นอย่างยิ่ง ดังที่พระฎีกาจารย์กล่าวว่า
ยถารูเปหิ สทฺธาทิธมฺเมหิ สมนฺนาคตา ตา เทวตา อิโต จุตา ตตฺถ อุปฺปนฺนา มยฺหมฺปิ ตถารูปา สทฺธาทิธมฺมา สํวิชฺชนฺติ ฯ
เทวดาและพรหมทั้งหลายเมื่อขณะยังเป็นมนุษย์อยู่นั้น ล้วนแต่เป็นผู้ที่บริบูรณ์ด้วยสัปปุริสรัตนะ 7 อย่างและสัทธรรม 7 ประการ ที่มีสภาพดีงาม คือ ศรัทธา เป็นต้นอันใด ฉะนั้น เมื่อจุติจากมนุษย์แล้ว ก็ได้ไปบังเกิดในเทวภูมิ พรหมภูมิ ธรรมที่มีสภาพดีงาม คือ ศรัทธา เป็นต้นเหล่านี้ มีอยู่แก่เราเช่นเดียวกัน
------------------------------------------------------------------------
สมถกัมมัฏฐาน 40 วิธี